«Οι συλλογικές επενδύσεις υπό το σημερινό καθεστώς έχουν μια νέα ευκαιρία να κατακτήσουν νέες περιοχές στη διαχείριση περιουσίας», υποστηρίζει ο κ. Άρης Ξενόφος, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Α.Α.» (στις αρχές Ιουλίου).
Ο κ. Ξενόφος επισημαίνει τη συνέπεια με την οποία ανταποκρίθηκαν οι συλλογικές επενδύσεις σε κύμα ρευστοποιήσεων, καθώς και το ότι δεν επεφύλασσαν εκπλήξεις στους κανόνες αποτίμησης.
Η ανάθεση της διαχείρισης της περιουσίας των ΦΚΑ σε επαγγελματίες διαχειριστές, αποτελεί, κατά τον κ. Ξενόφο, τη μοναδική επιλογή. Κι αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, τα δυνητικά οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στο οικονομικό αποτέλεσμα, αλλά επεκτείνονται στην αμεσότητα με την οποία πρέπει να λαμβάνονται οι επενδυτικές αποφάσεις και στην επάρκεια με την οποία πρέπει να διαχειρίζεται ο κίνδυνος που ενσωματώνει κάθε χαρτοφυλάκιο.
Στο «Θεσμικό Επενδυτή» του Μαΐου αναφέρετε ότι «η σημερινή κρίση θα είναι ευκαιρία για το θεσμό των συλλογικών επενδύσεων αλλά και ταυτόχρονα αφορμή αλλαγών». Πείτε μας παρακαλώ ποιες ευκαιρίες διαβλέπετε και σε τι είδους αλλαγές αναφέρεστε.
Α.Ξ.: Συνιστά γενική διαπίστωση τόσο στη διεθνή όσο και στην εγχώρια επενδυτική κοινότητα ότι οι συλλογικές επενδύσεις, μέσα στο αυστηρά εποπτευόμενο κανονιστικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν, ανέδειξαν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο την υψηλή ποιότητα στις υπηρεσίες που προσφέρουν. Συγκεκριμένα, ανταποκρίθηκαν με συνέπεια σε κύμα ρευστοποιήσεων, δεν επεφύλασσαν εκπλήξεις στους κανόνες αποτίμησης, διαφύλαξαν τη διαφάνεια και την πληρότητα στην ενημέρωση που προσφέρουν. Είναι σε αυτή ακριβώς τη βάση που εκτιμάται ότι οι συλλογικές επενδύσεις υπό το σημερινό καθεστώς έχουν μια νέα ευκαιρία να κατακτήσουν νέες περιοχές στη διαχείριση περιουσίας. Περιοχές που μέχρι πρότινος μονοπωλούσαν κατά βάση επενδυτικά σχήματα πιο χαλαρά σε θέματα εποπτείας και κανόνων διαχείρισης. Δεν θα συνιστά έκπληξη, λοιπόν, να δούμε πολύ σύντομα αλλαγές στο νομικό πλαίσιο, που θα θωρακίσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις αγορές κεφαλαίου και χρήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά η έκδοση μιας νέας κοινοτικής οδηγίας (ΑΙFD), η οποία ακριβώς επιχειρεί να ρυθμίσει εναλλακτικές επενδύσεις.
Ποιες είναι μέχρι σήμερα οι επιπτώσεις της κρίσης και πώς προοιωνίζονται οι δυνατότητες και οι προοπτικές των συλλογικών επενδύσεων και των χρηματιστηριακών αγορών γενικότερα;
Α.Ξ.: Προσεγγίζοντας το θέμα που θίγετε όχι στη μικρο-οικονομική του διάσταση, αφού ήδη έχουν λεχθεί και γραφεί αρκετά, θα έλεγα ότι η βασική διαπίστωση είναι ότι το σύστημα στο σύνολό του έγινε πιο συντηρητικό, πιο παραδοσιακό, επιδιώκοντας να ελέγξει και να διαχειριστεί ελευθερίες, ίσως υπέρμετρες, που είχε αποκτήσει.
Η ποιότητα στο αποτέλεσμα που οι συλλογικές επενδύσεις μπόρεσαν να διαφυλάξουν όπως ήδη προανέφερα, σε συνδυασμό με μια προοπτική αύξησης της αποταμίευσης δύνανται να λειτουργήσουν υποστηρικτικά του θεσμού. Ενώ το βάθος που προσδίδουν στις αγορές και ο μακροχρόνιος χαρακτήρας με τον οποίον κτίζουν το χαρτοφυλάκιό τους θα αποτελέσουν έναν επιπρόσθετο μηχανισμό υποστήριξης των κεφαλαιαγορών.
Εν αναμονή των συμφωνιών Θεσμικών – Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης για τη διαχείριση των αποθεματικών τους, ποια είναι η επιχειρηματολογία σας υπέρ αυτής της προοπτικής και ποια τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από μια τέτοιου είδους διαχείριση;
Α.Ξ.: Η διεθνής εμπειρία και πρακτική και η ανάθεση της διαχείρισης της περιουσίας των ΦΚΑ σε επαγγελματίες διαχειριστές ακόμα και στις γείτονες βαλκανικές χώρες, πιστοποιούν καταρχήν ότι η ανάθεση της ευθύνης σε θεσμικούς διαχειριστές συνιστά τη μοναδική επιλογή. Όσον αφορά τα οφέλη δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι, στα πλαίσια της πρόσφατης ημερίδας της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών με τους ΦΚΑ, απεδείχθη με εμπειρικά δεδομένα δεκαετίας ότι οι Έλληνες Διαχειριστές επέτυχαν να υπερ-αποδώσουν του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου, όχι μόνο σε απόλυτο νούμερο αλλά και συγκριτικά με τον κίνδυνο που ανέλαβαν.
Συγκεκριμένα, τη δεκαετία 1999-2009 τα Μετοχικά Α/Κ υπερ-απόδωσαν κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΓΔΧΑΑ. Όμως τα δυνητικά οφέλη δεν περιορίζονται μόνο σε αυτό καθαυτό το οικονομικό αποτέλεσμα αλλά επεκτείνονται στην αμεσότητα με την οποία πρέπει να λαμβάνονται οι επενδυτικές αποφάσεις και στην επάρκεια με την οποία πλέον πρέπει να διαχειρίζεται ο κίνδυνος που κάθε χαρτοφυλάκιο ενσωματώνει.
Η επαγγελματική διαχείριση των αποθεματικών των ασφα-λιστικών ταμείων κατά πόσο θα συμβάλει, πρώτον, στην άμβλυνση των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετω-πίζουν σήμερα οι Φ.Κ.Α. και, δεύτερον, στην ικανοποίηση του αιτήματος για καλύτερες συντάξεις στο μέλλον;
Α.Ξ.: Η αντιμετώπιση προβλημάτων ρευστότητας και οι αδυναμίες του συνταξιοδοτικού συστήματος δύνανται να αμβλυνθούν στα πλαίσια της επαγγελματικής διαχείρισης αλλά σίγουρα δεν επιλύονται, αφού απαιτούνται πιο ριζικές παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις που θα κτίσουν στους εργαζομένους την κατάλληλη παιδεία για αποταμίευση με μακροπρόθεσμη προοπτική. Παρεμβάσεις που θα εισαγάγουν νέους πυλώνες ασφάλισης, όπου η συμμετοχή των εργαζομένων θα είναι ενεργητική, συμπληρωματική. Παρεμβάσεις όπου η πολιτεία με τη θεσμοθέτηση κινήτρων θα αφαιρεί σταδιακά το βάρος από ελλειμματικούς φορείς προς νέα υγιή σχήματα.
Ένας από τους δεδηλωμένους στόχους σας είναι ο επαναπατρισμός κεφαλαίων Ελλήνων ιδιωτών ή επιχειρήσεων. Σε τι ύψος ανέρχονται αυτά τα κεφάλαια και πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος;
Α.Ξ.: Καταρχήν να υπογραμμίσω ότι ο επαναπατρισμός των κεφαλαίων είναι μια νέα πρόσφατη κατεύθυνση προς την οποία κινούμαστε και η οποία προϋποθέτει καλή και πολλή δουλειά, ώστε τα κεφάλαια του εξωτερικού μέσα σε πλαίσιο ασφάλειας και εμπιστοσύνης να επαναπατριστούν στον Ελλαδικό χώρο. Καταλαβαίνετε επίσης ότι επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν και μόνο ως εκτιμήσεις δύναται να διατυπωθούν δηλώσεις αναφορικά με το ύψος αυτών. Εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για κεφάλαια στην περιοχή των 150 δις. ευρώ.
Έχετε προτείνει τη δημιουργία Αποταμιευτικών Συνταξιοδοτικών Λογαριασμών. Δεδομένου ότι η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση προκάλεσε τεράστιες ζημιές στα συνταξιοδοτικά ταμεία των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας, κ.λπ., τι απαντάτε σε όσους αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη συγκεκριμένη πρόταση;
Α.Ξ.: Κρίσεις στις αγορές, μεγάλες ή μικρές, υπήρξαν και θα υπάρξουν στο μέλλον. Αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη, ειδικά για την ελληνική πραγματικότητα, διαμόρφωσης ενός πλαισίου που θα ενθαρρύνει τη συγκέντρωση κεφαλαίων, την αποταμίευση με άλλα λόγια, σε βάθος χρόνου. Ενός συστήματος που θα λειτουργεί παράλληλα και δίπλα στο υφιστάμενο ασφαλιστικό καθεστώς, θα περιορίζει σταδιακά τη συνεισφορά του κράτους, θα βελτιώνει τον κρατικό προϋπολογισμό, θα βάζει στο ραντάρ των εργαζομένων την ανάγκη διασφάλισης από σήμερα κεφαλαίων επαρκών για να στηρίξουν τις αυξημένες ανάγκες διαβίωσης των συντάξιμων χρόνων, θα εκπαιδεύει και θα στηρίζει την κοινωνική ανάπτυξη.
Οι συνεργασίες που υφίστανται μεταξύ ΑΕΔΑΚ-Ασφαλιστικών Εταιρειών κατά πόσο θα μπορούσαν να διευρυνθούν και προς ποια κατεύθυνση;
Α.Ξ.: Ο χώρος της διαχείρισης κεφαλαίων και ο χώρος της ασφαλιστικής κάλυψης και των παροχών έχουν κοινά στοιχεία και κοινές κατευθύνσεις, που ερμηνεύουν και δικαιολογούν τη συνεργασία τους. Στοιχεία που αναφέρονται στη μακροχρόνια διάσταση των επενδύσεων και των ασφαλιστικών συμβολαίων ζωής και στη διάσταση της διαχείρισης κινητής και ακίνητης περιουσίας. Παραδείγματα αυτής της συνύπαρξης συνιστούν πληθώρα προγραμμάτων και
προϊόντων, που παντρεύουν την επενδυτική προοπτική με την ασφαλιστική κάλυψη. Τα περιθώρια, ωστόσο, για πιο δυναμικά αποτελέσματα υπάρχουν, αλλά εκτός των όσων αναφέρθηκαν παραπάνω αναφορικά με τα αποταμιευτικά προγράμματα, προϋποθέτουν διαφάνεια και συνέπεια στο προσδόκιμο αποτέλεσμα και στο κόστος παροχής αυτών των υπηρεσιών.
Ο κ. Ξενόφος είναι απόφοιτος του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc Economics) από το London School of Economics and Political Sciences. Το 1990 ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία στο χώρο της θεσμικής διαχείρισης, συμβάλλοντας ενεργά στην έναρξη των δραστηριοτήτων της ALPHA ΑΕΔΑΚ, όπου ηγήθηκε της δυναμικής πορείας της εταιρείας από τη θέση του Βοηθού Γεν. Δ/ντή. Aπό το 1999 έως σήμερα είναι Δ/νων Συμβούλος της EFG ΑΕΔΑΚ συμβάλλοντας αποφασιστικά στο να αναδειχθεί η εταιρεία κυρίαρχος συντελεστής στην ελληνική αγορά των Α/Κ. Το 2005 αναλαμβάνει να συγκροτήσει την πρώτη και μέχρι σήμερα μοναδική Εταιρεία Διαχείρισης στη Ρουμανία, την EFG Eurobank MFMC SAI SA, κατέχοντας τη θέση του Προέδρου. Το εγχείρημα αυτό το επαναλαμβάνει στο Λουξεμβούργο, όπου συγκροτεί την εταιρεία διαχείρισης Eurobank EFG FMC (LUX) SA, κατέχοντας επίσης τη θέση του Προέδρου. Το 2007 εκλέγεται μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, ενώ από το 2008 ανέλαβε τα καθήκοντα του Πρόεδρου.