Η συνέντευξη δόθηκε με την ευκαιρία συζήτησης του προτεινόμενου νομοθετικού πακέτου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, της οποίας η Ελληνίδα Ευρωβουλευτής είναι μέλος. Σκοπός είναι, αναφέρει, οι σχετικές διαβουλεύσεις μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και Συμβουλίου να ολοκληρωθούν σύντομα και αποτελεσματικά, ώστε να τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα, εντός του 2010.
Η κα Κράτσα επισημαίνει το μεγάλο ενδιαφέρον του θέματος αλλά και την προθυμία της να βρίσκεται στο πλευρό των ενδιαφερόμενων του τομέα, στο πλαίσιο των καθηκόντων της στην Ευρωβουλή, και αναφέρει πως ειδικά για τις νομοθετικές αυτές προτάσεις είναι χαρακτηριστικός ο καταιγισμός των ευρωβουλευτών από πληροφορίες και σημειώματα εκ μέρους τόσο ομάδων συμφερόντων και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα, όσο και εκ μέρους δημόσιων αρχών, ιδίως της Αγγλίας, συμπεριλαμβανομένου μάλιστα του Δημάρχου του City του Λονδίνου.
Επίσης, στην ίδια κοινοβουλευτική επιτροπή, στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, βρίσκεται υπό επεξεργασία μια άλλη σημαντική νομοθετική πρόταση του χρηματοπιστωτικού τομέα, η πρόταση οδηγίας που αφορά τους διαχειριστές των οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων.
Κυρία Κράτσα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο Υπουργών και η Προεδρία της ΕΕ, τόσο η ισπανική, σήμερα, όσο και η προηγούμενη, η σουηδική, έχουν συμπεριλάβει το θέμα της ενίσχυσης της χρηματοπιστωτικής εποπτείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και της δημιουργίας ενός νέου θεσμικού πλαισίου στις μεγάλες προτεραιότητές τους. Ποια είναι η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο θέμα;
Ρ.Κρ.: Κατ’ αρχάς πρέπει να τονιστεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητούσε ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής εποπτείας στην Ευρώπη πολύ πριν ξεσπάσει η κρίση. Σε σειρά ψηφισμάτων, το Κοινοβούλιο είχε επισημάνει σημαντικές αδυναμίες στην εποπτεία επί των χρηματοπιστωτικών αγορών και είχε καλέσει την Επιτροπή να καταθέσει προτάσεις για μια πιο αποτελεσματική δομή εποπτείας, παράλληλα με τις προσπάθειες για μια πιο ολοκληρωμένη ενιαία αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Επισήμανε, ειδικότερα, την αναγκαιότητα για αποτελεσματική εποπτεία των συστημικών και προληπτικών κινδύνων των κορυφαίων παραγόντων της αγοράς.
Οι εκκλήσεις, λοιπόν, του Κοινοβουλίου δυστυχώς εισακούστηκαν πολύ αργά, μετά την κρίση, είναι όμως σημαντικό σήμερα να διασφαλίσουμε ότι οι νέες προτεινόμενες ρυθμίσεις θα επιτελέσουν όντως το ρόλο τους, ήτοι να προσφέρουν μια πιο αποτελεσματική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, χωρίς παράλληλα να φέρουν σε μειονεκτική θέση τους Ευρωπαίους επενδυτές και καταναλωτές σε σχέση με τις υπόλοιπες διεθνείς αγορές.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2009 τόνισε ότι προσβλέπει σε ταχεία έγκριση από την Ευρωβουλή των νομικών πράξεων που δημιουργούν το νέο πλαίσιο της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής εποπτείας, ώστε το νέο σύστημα να λειτουργήσει εντός του 2010. Ποιες είναι οι σημαντικότερες ρυθμίσεις που γίνονται στο θέμα της χρηματοπιστωτικής εποπτείας με τη νέα αρχιτεκτονική δομή; Πότε θα συζητηθούν τα θέματα αυτά στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου;
Ρ.Κρ.: Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις συνίστανται αναμφισβήτητα στη συγκρότηση ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) και στην εγκαθίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας (ΕΣΧΕ). Το Συμβούλιο αυτό θα παράσχει ένα σύστημα για την παρακολούθηση των συναφών με την προληπτική μακροεποπτεία κινδύνων και την έκδοση προειδοποιήσεων και συστάσεων για τη λήψη διορθωτικών μέτρων εάν οι κίνδυνοι είναι σοβαροί. Το Ευρωπαϊκό Σύστημα θα περιλαμβάνει τρεις νέες ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΑΑΕΣ) και την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ). Οι αρχές αυτές θα συνεργάζονται με το δίκτυο των εθνικών χρηματοπιστωτικών εποπτικών αρχών, επιτελώντας τη λειτουργία της μικροπροληπτικής εποπτείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αυτή τη στιγμή το νομοθετικό πακέτο βρίσκεται ήδη υπό εξέταση στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου και στόχος είναι να ολοκληρωθούν γρήγορα και αποτελεσματικά οι διαβουλεύσεις μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου, ώστε να τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα εντός του 2010. Μία άλλη σημαντική νομοθετική πρόταση στο χρηματοπιστωτικό τομέα, αυτή που αφορά τους διαχειριστές των οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (οδηγία AIFM), βρίσκεται ήδη υπό επεξεργασία στην ίδια Επιτροπή.
Η εφαρμογή της νέας Συνθήκης, της Συνθήκης της Λισσαβόνας, ενισχύει σημαντικά το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο νομοθετικό έργο της ΕΕ; Στην περίπτωση των σχετικών υπό έκδοση κανονισμών το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γνωμοδοτεί ή συναποφασίζει; Τι σημαίνει η συναπόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις ρυθμίσεις που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά, στην προκειμένη περίπτωση, με θέματα του χρηματοπιστωτικού τομέα;
Ρ.Κρ.: Σε όλες τις νομοθετικές προτάσεις που περιλαμβάνονται στο χρηματοπιστωτικό πακέτο, και ιδίως σε αυτές που αφορούν άμεσα τις θεσμικές δομές της νέας αρχιτεκτονικής που δρομολογείται, το Κοινοβούλιο συναποφασίζει επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο.
Η συναπόφαση συνολικά ως νομοθετική διαδικασία προσφέρει αυξημένα δημοκρατικά εχέγγυα, καθώς νομοθετούν από κοινού οι ευρωβουλευτές, ως άμεσα εκλεγμένοι εκπρόσωποι των πολιτών, με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Ιδίως όμως στα θέματα του χρηματοπιστωτικού τομέα, η συναπόφαση είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς προσφέρει αυξημένη διαφάνεια και συνεπώς δημοκρατική λογοδοσία στην όλη διαδικασία, κάτι που ενδιαφέρει βεβαίως τόσο τους επενδυτές όσο και τους καταναλωτές.
Οι νέες ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές που δημιουργούνται, πιστεύετε πως θα υποκαταστήσουν κατά ένα μέρος τους εθνικούς εποπτικούς φορείς των κρατών μελών ή θα λειτουργούν συμπληρωματικά;
Ρ.Κρ.: Κατ’ αρχάς, πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι τρεις εποπτικές αρχές αντικαθιστούν τρεις υφιστάμενες αρχές, την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας (CEBS), την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (CEIOPS) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών των Αγορών Κινητών Αξιών (CESR). Όμως, πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν αλλάζει μόνο ο τίτλος, αλλά οι νέες αρχές αποκτούν νέες αρμοδιότητες και θεσμική δομή. Θα είναι κοινοτικά όργανα με νομική προσωπικότητα και θα έχουν την έδρα τους στο Λονδίνο, τη Φραγκφούρτη και το Παρίσι. Θα έχουν, μεταξύ άλλων, την εξουσία να εκδίδουν κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις απευθυνόμενες προς αρμόδιες αρχές ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και να λαμβάνουν μεμονωμένες αποφάσεις απευθυνόμενες προς αρμόδιες αρχές, απαιτώντας μάλιστα από μια αρμόδια αρχή να λάβει συγκεκριμένα μέτρα ή να απέχει από ενέργειες κατά περίπτωση. Ο συντονισμός και η συνεργασία με τους αντίστοιχους εθνικούς εποπτικούς φορείς είναι σαφέστατα ένα σοβαρό ζήτημα, ούτως ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά και αποτελεσματικά, στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού συστήματος εποπτείας. Οι νέες ευρωπαϊκές αρχές θα έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν τις αντίστοιχες αγορές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η αρμοδιότητα για τις αγορές σε εθνικό επίπεδο παραμένει στους εθνικούς εποπτικούς φορείς, σε αναλογία με τη συνεργασία Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εθνικών επιτροπών ανταγωνισμού.
Ο ασφαλιστικός τομέας έχει ειδικά ενδιαφέροντα, σχετικά με τις νέες εποπτικές αρχές. Μπορούν οι Έλληνες ασφαλιστές να απευθυνθούν σ’ εσάς, προκειμένου να συζητήσουν τα ειδικού ενδιαφέροντος θέματα αυτών, πριν το Ευρωκοινοβούλιο εγκρίνει τους σχετικούς κανονισμούς;
Ρ.Κρ.: Είμαστε βεβαίως στη διάθεση των Ελλήνων ασφαλιστών, ιδίως όσον αφορά τις νέες ρυθμίσεις για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας και την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων. ¶λλωστε, ειδικά για τις νομοθετικές αυτές προτάσεις είναι χαρακτηριστικός ο καταιγισμός των Ευρωβουλευτών από πληροφορίες και σημειώματα εκ μέρους τόσο ομάδων συμφερόντων και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα, όσο και εκ μέρους δημόσιων αρχών, ιδίως της Αγγλίας, συμπεριλαμβανομένου μάλιστα του Δημάρχου του City του Λονδίνου!
Πιστεύετε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε ικανοποιητικά στην παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, τόσο στο εσωτερικό όσο και σε επίπεδο διεθνών συνεργασιών;
Ρ.Κρ.: Η αντίδραση της Ένωσης στην κρίση διέψευσε το μύθο ότι είναι μια δυσκίνητη γραφειοκρατία, που αδυνατεί να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά στις διεθνείς εξελίξεις. Βασισμένη στη συναίνεση, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την αναμόρφωση των διεθνών οικονομικών θεσμών και την καλύτερη ρύθμιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η σύσκεψη της G-20 στην Ουάσιγκτον έγινε με πρωτοβουλία της ΕΕ και οι αρχές δράσης τις οποίες εξήγγειλε αντανακλούσαν ουσιαστικά τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: την ενίσχυση της εποπτείας επί των χρηματοοικονομικών αγορών καθώς και την ενίσχυση των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Επίσης, το Σεπτέμβριο του 2009, οι αρχηγοί των κρατών της ΕΕ συμφώνησαν σε μια ενιαία γλώσσα εν όψει της Συνόδου G-20 στο Πίτσμπουργκ, αναδεικνύοντας ως προτεραιότητες την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, τη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας αλλά και την υλοποίηση της δέσμευσης όσον αφορά τις αμοιβές των διευθυντικών στελεχών. Όμως και στο εσωτερικό η αντίδρασή της ήταν άμεση. Στις 26 Νοεμβρίου 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το ευρωπαϊκό οικονομικό σχέδιο ανάκαμψης για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με σκοπό την τόνωση της ζήτησης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ευρωπαϊκή οικονομία σε ένα πλαίσιο αλληλεγγύης. Το σχέδιο παρέσχε έγκαιρα, στοχευμένα και προσωρινά φορολογικά κίνητρα ύψους περίπου 200 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 1,5% του κοινοτικού ΑΕΠ, τόσο από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών όσο και από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Παράλληλα, ως γνωστό, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρέσχε σημαντικότατου ύψους κεφάλαια στις τράπεζες της ευρωζώνης, στοχεύοντας στην ενίσχυση της ρευστότητας. Και στο ρυθμιστικό επίπεδο, όμως, η αντίδραση ήταν άμεση. Όσον αφορά την εξυγίανση του συστήματος, ήδη στις 22 Ιουνίου 2009, το Συμβούλιο υιοθέτησε βελτιωμένους κανόνες λειτουργίας για τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, ενώ κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου και του περασμένου Δεκεμβρίου έλαβε σειρά αποφάσεων σχετικά με το εποπτικό σύστημα που προανέφερα.
Πότε εκτιμάτε πως θα αρχίσει η έξοδος από την κρίση για την Ελλάδα;
Ρ.Κρ.: Για τα περισσότερα κράτη μέλη φαίνεται πως το 2011 θα αρχίσει η οικονομική ανάκαμψη και η εφαρμογή των στρατηγικών εξόδου από την κρίση. Η χώρα μας βρίσκεται δυστυχώς σε μια μοναδική πανευρωπαϊκώς κατάσταση, να βρίσκεται αντιμέτωπη τόσο με τις συνέπειες της κρίσης όσο και με τις συνέπειες ενός δυσθεώρητου δημόσιου χρέους δεκαετιών. ¶ρα, για εμάς δεν τίθεται τόσο το ζήτημα του πότε θα αρχίσει η έξοδος από την κρίση αλλά του πότε θα πραγματοποιηθούν επιτέλους οι μεταρρυθμίσεις και οι τομές αυτές που έχει ανάγκη η χώρα μας, ούτως ώστε να τεθούν οι βάσεις μιας βιώσιμης ανάπτυξης. Η κρίση δεν δοκιμάζει μόνο τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας αλλά και τις αντοχές του πολιτικού κόσμου. Η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει πράξη την υπευθυνότητα και την επικράτηση του κοινού συμφέροντος. Αναμένουμε την πολιτική βούληση και ειλικρίνεια από την κυβέρνηση καθώς και τον εποικοδομητικό ρόλο της Ελληνικής Βουλής.
