Συνέντευξη στη Σούλα Κορμά
Η Ομοσπονδία Ασφαλιστικών Συλλόγων Ελλάδος κατέγραψε πρόσφατα στο ενεργητικό της μια σημαντική επιτυχία: διεκδίκησε από την Πολιτεία και πέτυχε τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων στήριξης των ανέργων των ασφαλιστικών εταιρειών που ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας τους την περασμένη χρονιά.
Το γεγονός αυτό στάθηκε μόνον η αφορμή για να “φιλοξενήσουμε” στην «Α.Α.» τον Πρόεδρο της ΟΑΣΕ, κ. Χρήστο Παπαδόγιαννη, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη Ομοσπονδία έχει …ιστορία στο να αρθρώνει ουσιαστικό λόγο, να αναδεικνύει τα κακώς κείμενα και να καταθέτει προτάσεις. Του κανόνα δεν εξαιρείται ούτε ο κ. Παπαδόγιαννης, ο οποίος τοποθετήθηκε χωρίς περιστροφές στα ερωτήματά μας.
Όπως μας είπε, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν απορροφήσει μέχρι στιγμής μόνο το 20% των ανέργων συναδέλφων του, παρά τις υψηλότερες αρχικές εκτιμήσεις, ενώ αναφορικά με τις ξένες διοικήσεις επισημαίνει ότι ενίοτε με τις συμπεριφορές και τις πρακτικές τους έχουν προκαλέσει προβλήματα και εντάσεις. Επισημαίνει το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι ασφαλισμένοι του κλάδου Ζωής της Ασπίδος, μετά την ανάκληση της άδειάς της, και επαναφέρει την ήδη από το 1995 διατυπωμένη πρόταση της ΟΑΣΕ για δημιουργία Επικουρικού Κεφαλαίου Ζωής, προκειμένου να προστατεύονται οι ασφαλισμένοι σε περιπτώσεις ανακλήσεων αδειών ή πτωχεύσεων ασφαλιστικών εταιρειών.
Κύριε Παπαδόγιαννη, η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας 6 ασφαλιστικών εταιρειών, με άμεση συνέπεια να μείνουν άνεργοι 800 περίπου συνάδελφοί σας. Έχουμε αναφερθεί μέσα από τις σελίδες της «Α.Α.» στην άμεση αντίδραση της ΟΑΣΕ και στα συγκεκριμένα μέτρα που πρότεινε, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το θέμα των ανέργων. Σήμερα, σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των 5 εκ των παραπάνω εταιρειών, πώς κρίνετε τα μέτρα που ελήφθησαν από την Πολιτεία (αναφέρομαι στα μέτρα που περιέχονται στο ΦΕΚ Β 2415/2009) και τι διεκδικείτε περαιτέρω ως Ομοσπονδία;
Χρ.Π.: Κατ’ αρχάς να υπενθυμίσω ότι αναφέρεστε στη δέσμη μέτρων που θα υλοποιηθεί από τον ΟΑΕΔ και συμπεριλαμβάνει τα προγράμματα κατάρτισης, το πρόγραμμα επιδότησης με ποσό €30.000 για όσους ανέργους συναδέλφους μας επιλέξουν να στραφούν σε ελεύθερο επάγγελμα και το πρόγραμμα επιδότησης νέων θέσεων εργασίας με το ποσό των €36 ημερησίως, με διάρκεια τριών ετών. Καταλαβαίνετε ότι στη συγκυρία της οικονομικής κρίσης που περνάμε είναι πολύ σημαντικό αυτό που ως Ομοσπονδία πετύχαμε. Εδώ θα ήθελα να διευκρινίσω ότι τα μέτρα πέρασαν αλλά η εφαρμογή τους ξεκινάει στις 29 Ιανουαρίου, αφού πρέπει πρώτα να προετοιμαστεί ο ΟΑΕΔ και οι υπηρεσίες του για την εφαρμογή τους.
Τα μέτρα αυτά είναι αποτέλεσμα των προτάσεων της ΟΑΣΕ και του αγώνα που δώσαμε με τους συναδέλφους μας για να πείσουμε την Πολιτεία. Σίγουρα θα προσφέρουν μια σημαντικότατη βοήθεια στους εδώ και μήνες άνεργους συναδέλφους μας, αρκεί να ανταποκριθούν και οι εργοδότες (πρώτα και κύρια του κλάδου μας), οι οποίοι μέσω των μέτρων ωφελούνται ιδιαίτερα. Εκτός των όσων μέχρι σήμερα έχουμε πετύχει (βοήθημα 1.000 €, προκαταβολές έναντι των οφειλόμενων ποσών πριν τις γιορτές και δέσμη μέτρων στήριξης των θέσεων εργασίας), εκείνο που επιδιώκουμε ως Ομοσπονδία είναι και η λήψη κατάλληλων μέτρων από την Πολιτεία –με τη δημιουργία του ανάλογου νομοθετικού πλαισίου–, που δεν θα επιτρέψουν να ξαναζήσουν τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι ασφαλισμένοι ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά στο κάλεσμα που ως Ομοσπονδία απευθύνατε, να προσλαμβάνουν ανέργους συναδέλφους σας εφόσον απορροφούν τμήμα της παραγωγής των εταιρειών που ανακλήθηκε η άδειά τους;
Χρ.Π.: Η ανταπόκριση των εταιρειών του κλάδου μας μέχρι στιγμής δεν είναι η αναμενόμενη. Σημειώνω ότι ηγετικά στελέχη τόσο της αγοράς όσο και της εποπτικής αρχής εκτιμούσαν ότι μέσα στους πρώτους τρεις μήνες θα είχε απορροφηθεί από τον κλάδο μας περίπου το 30%-40% των απολυθέντων από τις εταιρείες που έκλεισαν. Τέσσερις μήνες μετά έχει απορροφηθεί σχεδόν το 20%. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι αρκετές εταιρείες έχουν ωφεληθεί όχι μόνο από το “μοίρασμα” της παραγωγής των εταιρειών που έκλεισαν αλλά και από την ανακατανομή της “πίτας” στην αγορά. Παρά τις διαπιστώσεις αυτές, η ανταπόκριση των ωφελημένων εταιρειών είναι μέχρι στιγμής μικρή. Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό, το παρακολουθούμε και πιέζουμε προς κάθε κατεύθυνση, ώστε οι ασφαλιστικές εταιρείες, ιδιαίτερα οι ισχυρές, να απορροφήσουν το συντομότερο όσο το δυνατόν περισσότερους ανέργους, έτσι ώστε τα μέτρα στήριξης των θέσεων εργασίας που ελήφθησαν από την Πολιτεία να λειτουργήσουν προσθετικά, βοηθώντας την απορρόφηση του συνόλου των ανέργων. Εμείς πιστεύουμε ότι η ασφαλιστική αγορά, για να πείσει την κοινωνία ότι είναι φερέγγυες οι υπηρεσίες που προσφέρει, θα πρέπει ταυτόχρονα να αποδεικνύει ότι μπορεί να εξασφαλίσει και τους ανθρώπους της, που δημιουργούν και εξυπηρετούν τις υπηρεσίες αυτές.
Στις ασφαλιστικές εταιρείες που τελούν υπό τη διοίκηση ξένων, όντας θυγατρικές πολυεθνικών ομίλων, παρατηρούνται αλλαγές στις συνθήκες δουλειάς και στις εργασιακές σχέσεις γενικότερα;
Χρ.Π.: Πράγματι, η είσοδος στην ελληνική ασφαλιστική αγορά μεγάλων πολυεθνικών ομίλων δημιούργησε νέα δεδομένα. Οι νέες ξένες διοικήσεις προσπαθούν να μεταφέρουν και να επιβάλουν συμπεριφορές και πρακτικές οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις έχουν διαταράξει τις εργασιακές σχέσεις, έχουν εντατικοποιήσει τις συνθήκες εργασίας και έχουν προκαλέσει προβλήματα και εντάσεις. Εμείς θεωρούμε ότι οι πολυεθνικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στην αγορά θα πρέπει να ακολουθούν και να σέβονται τους κανόνες, τις ιδιαιτερότητες και τις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζει το πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στον κλάδο μας, συνυπολογίζοντας ότι το ανθρώπινο δυναμικό είναι κυρίαρχο στοιχείο της εύρυθμης λειτουργίας της επιχείρησης και της ανάπτυξής της.
Γενικότερα, οι εργαζόμενοι στον κλάδο της Ιδιωτικής Ασφάλισης θα λέγατε ότι είναι επαρκώς οργανωμένοι συνδικαλιστικά; Έχουν δηλαδή τη δυνατότητα αποτελεσματικής διεκδίκησης και διασφάλισης των δικαιωμάτων τους τόσο από την εργοδοσία/ασφαλιστικές εταιρείες όσο και από την Πολιτεία;
Χρ.Π.: Θα έλεγα ότι με βάση τη συνολικότερη οργανωτική κατάσταση, τα προβλήματα και τις αδυναμίες που παρατηρούνται στο συνδικαλιστικό κίνημα, ο δικός μας χώρος διαχρονικά βρίσκεται με θετικό πρόσημο. Έχουμε εννιά επιχειρησιακά σωματεία και ένα κλαδικό, που καλύπτουν συνδικαλιστικά το σύνολο σχεδόν των εργαζομένων στον ασφαλιστικό χώρο (ασφαλιστικές εταιρείες, μεσίτες ασφαλίσεων, πρακτορεία και φορείς του κλάδου). Ως Ομοσπονδία υπογράφουμε ανελλιπώς συλλογικές συμβάσεις εργασίας, με τις οποίες πιστεύουμε ότι τόσο σε οικονομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο έχει διαμορφωθεί ένα ικανοποιητικό περιβάλλον εργασιακών σχέσεων. Βέβαια, η βελτίωση της συνδικαλιστικής μας δράσης, η καλύτερη επικοινωνία με τους συναδέλφους μας και η αποτελεσματικότερη παρέμβασή μας στα ζητήματα που συνεχώς αναδεικνύονται και μας απασχολούν, αποτελούν καθημερινό μας μέλημα. Εξάλλου, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι δυσμενείς εξελίξεις στις εργασιακές σχέσεις κάποιων συναδέλφων μας επηρεάζουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και το εργασιακό καθεστώς του καθένα από τους υπόλοιπους. Αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους μας. Σημαντικός στόχος της Ομοσπονδίας μας είναι η ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας ανάμεσα στους συλλόγους – μέλη μας και πνεύματος συναδελφικότητας, αλληλεγγύης και κοινής δράσης, για την αντιμετώπιση κάθε θέματος που αφορά οποιονδήποτε εργαζόμενο στον κλάδο.
Πού αποδίδετε το γεγονός της απαξίωσης του συνδικαλισμού και των συνδικαλιστών από σημαντική μερίδα των συμπολιτών μας; Θεωρείτε ότι μπορεί να αντιστραφεί αυτό το αρνητικό κλίμα και με ποιο τρόπο;
Χρ.Π.: Δεν θα ήμουν ειλικρινής αν δεν παραδεχόμουν ότι πράγματι υπάρχει στην κοινωνία μια τέτοια εντύπωση για το συνδικαλισμό και τους συνδικαλιστές. Η εντύπωση αυτή ενισχύεται και από μια γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και των θεσμών του από μια σημαντική μερίδα συμπολιτών μας. Αυτό θα πρέπει να μας οδηγήσει στο να επανεξετάσουμε και να επανακαθορίσουμε ρόλους, στάσεις και συμπεριφορές. Όμως, η ανάγκη αυτή δεν πρέπει να μας οδηγεί στην άλλη πλευρά. Δηλαδή, στο να αδικούμε ή να μηδενίζουμε την τεράστια προσφορά του συνδικαλιστικού κινήματος και της πλειοψηφίας των μελών του, που με αγώνες και προσωπικές θυσίες πέτυχαν σπουδαίες κατακτήσεις, οι οποίες άλλαξαν την εικόνα και το περιεχόμενο των εργασιακών σχέσεων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ιδιαίτερα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες, που οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητή η ανάγκη για συμμετοχή και συστράτευση των εργαζομένων γύρω από τις οργανώσεις τους.
Τόσο οι ασφαλιστικοί υπάλληλοι όσο και οι ασφαλισμένοι είναι αυτοί που υφίστανται κυρίως τις συνέπειες των επιχειρηματικών και των εποπτικών αποφάσεων και ευθυνών. Ενώ, λοιπόν, ελήφθησαν από την Πολιτεία συγκεκριμένα μέτρα στήριξης των ανέργων ασφαλιστικών υπαλλήλων, δεν υπήρξαν μέχρι στιγμής αντίστοιχα συγκεκριμένα μέτρα για τους ασφαλισμένους του Κλάδου Ζωής της Ασπίδος. Πώς το σχολιάζετε και τι συνέπειες θεωρείτε ότι έχει για τον Κλάδο της Ιδιωτικής Ασφάλισης γενικότερα;
Χρ.Π.: Είναι κάτι που και εμείς το έχουμε επισημάνει επανειλημμένα. Ως φορέας έχουμε κάνει προτάσεις σε κάθε ευκαιρεία. Υπενθυμίζουμε ότι και κατά τη συζήτηση της τροπολογίας που αφορούσε τη διαδικασία ανάκλησης αδείας μιας εταιρείας που ασκεί τον κλάδο ζωής –τον Ιούλιο του 2009– και προβλέποντας το αδιέξοδο που θα δημιουργηθεί, υποβάλαμε προτάσεις που κατατέθηκαν μέσω των βουλευτών της αντιπολίτευσης. Ζητούσαμε να υπάρξει συνεννόηση και συνεργασία της Πολιτείας με τους φορείς της αγοράς, με σκοπό την καλύτερη δυνατή νομοθετική ρύθμιση του θέματος, τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τους εργαζόμενους, οι οποίοι όμως αγνοήθηκαν εντελώς στο περιεχόμενο της τροπολογίας.
Μια εύρυθμη και αξιόπιστη ασφαλιστική αγορά πρέπει να υπακούει σε κανόνες που θα καθορίζουν τις υποχρεώσεις και θα διασφαλίζουν τα συμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων: της Πολιτείας, των επιχειρήσεων, των εργαζόμενων και, κυρίως, των ασφαλισμένων. Επομένως, οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις έρχονται για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιουργούνται –όπως αυτό της ανάκλησης άδειας λειτουργίας μιας ασφαλιστικής εταιρείας– πρέπει να το κάνουν με συγκεκριμένο, ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο. Και όχι να περιπλέκουν τα πράγματα και να τα οδηγούν σε ακινησία και αδιέξοδο, με τραγικές επιπτώσεις για τους εργαζόμενους και τους ασφαλισμένους. Η πρόσφατη εμπειρία της Ασπίδας έχει αναδείξει το πρόβλημα αυτό σε όλο του το μέγεθος. Πρέπει λοιπόν να αντιμετωπισθεί άμεσα.
Σε ανακοίνωση της ΟΑΣΕ της 21ης Σεπτεμβρίου 2009 (αμέσως μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των 5 ασφαλιστικών εταιρειών) αναφέρεται ότι «οι εργαζόμενοι καλούνται να πληρώσουν τις αδυναμίες και την παθογένεια που διαχρονικά μαστίζουν το χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης». Με αφορμή αυτή τη δήλωση, θα ήθελα να σας ρωτήσω σε ποιες αδυναμίες συγκεκριμένα αναφέρεστε και τι συνιστά κατ’ εσάς παθογένεια;
Χρ.Π.: Το ερώτημά σας αυτό συνδέεται με το προηγούμενο. Με τον όρο «παθογένεια» εννοούμε μια κατάσταση που επέτρεψε διαχρονικά να δημιουργηθεί μια ασφαλιστική αγορά με έλλειμμα ή και απουσία ουσιαστικού ελέγχου και εποπτείας από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση και λειτουργία ασφαλιστικών επιχειρήσεων χωρίς την αναγκαία κεφαλαιακή επάρκεια, χωρίς την υποχρέωση τήρησης κανόνων δεοντολογίας και υγιούς ανταγωνισμού.
Ως εργαζόμενοι στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης δεν έχετε κάποιο μερίδιο ευθύνης;
Χρ.Π.: Όπως γνωρίζετε, για την πορεία μιας εταιρείας και τη διαχείριση των περιουσιακών της στοιχείων, απόλυτα υπεύθυνη είναι η ηγεσία της και το Δ.Σ. της. Από την άλλη, εμείς ως Ομοσπονδία έχουμε επισημάνει από καιρό τα προβλήματα. Σε τοποθετήσεις μας σε συνέδρια και ημερίδες της Ένωσης, στις αποφάσεις συνεδρίων μας, σε συνδικαλιστικές και πολιτικές παρεμβάσεις μας έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις που πιστεύουμε ότι αν είχαν υιοθετηθεί, τουλάχιστον, θα συνέβαλαν σημαντικά στον περιορισμό των προβλημάτων που με δραματικό τρόπο εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΟΑΣΕ, θέλοντας να αναλάβει το δικό της μερίδιο ευθύνης, επανειλημμένα έχει ζητήσει από την Πολιτεία την ουσιαστική συμμετοχή της σε όλα τα όργανα εποπτείας και ελέγχου της ασφαλιστικής αγοράς. Μέχρι σήμερα, όμως, κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει αποδεκτό.
Τι θα προτείνατε ως ασφαλιστικοί υπάλληλοι, που γνωρίζετε εκ των ένδον τη λειτουργία των ασφαλιστικών εταιρειών, για την αντιμετώπιση των αδυναμιών και της παθογένειας που επικαλείστε;
Χρ.Π.: Επανέρχομαι στην από το 1995 πρόταση της Ομοσπονδίας μας για τη δημιουργία Επικουρικού Κεφαλαίου Ζωής, γιατί είναι ο ορθότερος τρόπος προστασίας των ασφαλισμένων όταν ανακαλείται η άδεια λειτουργίας ή πτωχεύει η εταιρεία. Οι ασφαλιζόμενοι δεν πρέπει να μένουν ακάλυπτοι για τις μέχρι τότε εισφορές τους και για τις νόμιμες και εύλογες προσδοκίες τους.
Θα πρέπει επίσης να προβλεφθεί η άμεση παρέμβαση του κράτους (πιθανά μέσω της εποπτικής αρχής) στη διοίκηση ασφαλιστικών εταιρειών που εμφανίζουν “συμπτώματα” ελλιπούς τήρησης των κανόνων εύρυθμης λειτουργίας, έτσι ώστε να προλαμβάνονται δυσμενείς καταστάσεις όπως αυτές που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Να δημιουργηθεί σύστημα αξιολόγησης των εταιρειών, με βάση τη φερεγγυότητά τους, την αξιοπιστία τους, την άμεση και πλήρη ικανοποίηση των αναγκών του καταναλωτή, την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας, την αντιμετώπιση των εργαζομένων της, την κοινωνική της ευθύνη, κ.λπ.
Παράλληλα, θα πρέπει οι εταιρείες να αυξήσουν τα κονδύλια για τη συνεχή κατάρτιση, επιμόρφωση και εξειδίκευση των εργαζομένων, διότι επενδύοντας στη γνώση θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη όχι μόνο της επιχείρησης αλλά και ολόκληρου του κλάδου. Συμπληρώνοντας σε αυτό το σημείο, θέλω να τονίσω ότι ο απαραίτητος θεσμικός έλεγχος για την αξιοπιστία, τη φερεγγυότητα και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς δεν θα πρέπει να εξαντλείται μόνο στην ανάλυση των οικονομικών στοιχείων και δεδομένων των επιχειρήσεων και στην εφαρμογή κανόνων υγιούς ανταγωνισμού. Θα πρέπει το πεδίο δραστηριότητάς του να διευρυνθεί, αφενός, για τη διαμόρφωση του αναγκαίου συναλλακτικού ήθους που θα εμπνέει στον καταναλωτή αίσθημα σιγουριάς και, αφετέρου, για την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας του συνόλου των εργαζομένων γύρω από κάθε επιχείρηση (υπάλληλοι – συνεργάτες), διασφαλίζοντας την αδιάλειπτη παρουσία τους στο χώρο, δημιουργώντας συνθήκες συνέχειας στην ασφαλιστική αγορά και ενδυναμώνοντας ακόμα περισσότερο την αξιοπιστία του κλάδου Ιδιωτικής Ασφάλισης.
