Τις κυριότερες εξελίξεις στο χώρο της ασφαλιστικής βιομηχανίας της Κύπρου, κατά τη διάρκεια του 2010 παρουσιάζει η Ετήσια Έκθεση που εξέδωσε πρόσφατα ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου. Η Έκθεση, αναλύει λεπτομερώς τις τάσεις και καταγράφει τα στατιστικά στοιχεία των διαφόρων κλάδων ασφάλισης, ενώ παραθέτει και συγκριτικά στοιχεία της ασφαλιστικής αγοράς διεθνώς.
Οι εταιρείες
Στην ασφαλιστική αγορά της Κύπρου το 2010 δραστηριοποιήθηκαν 34 εταιρείες, 8 από τις οποίες ήταν Ζωής, 23 Ζημιών και 3 Μεικτές.
Στον κλάδο Ζωής δραστηριοποιήθηκαν 11 εταιρείες, με τις τρεις μεγαλύτερες να συγκεντρώνουν το 71% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων και τις 5 πρώτες το 85%. Οι ελεγχόμενες από τράπεζες ασφαλιστικές εταιρείες κατέγραψαν το 69% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου.
Στον κλάδο Ζημιών, δραστηριοποιήθηκαν 30 εταιρείες (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ατυχημάτων). Οι τρεις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου συγκέντρωσαν το 35% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων και οι 5 πρώτες το 46%. Οι ελεγχόμενες από τράπεζες ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ζημιών κατέγραψαν το 48% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου.
Η παραγωγή
Σύμφωνα με την Έκθεση, η εικόνα της κυπριακής ασφαλιστικής βιομηχανίας κατά το 2010 δεν είναι ενιαία, με τον Κλάδο Ζωής να ξεπερνά τον Κλάδο Ζημιών για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια.
Στον κλάδο Ζημιών σημειώθηκε επιβράδυνση στην ανάπτυξη εργασιών κατά 3,8%, ήτοι €461 εκατ., έναντι αύξησης 6,0% το 2009, κυρίως λόγω των “αδύναμων” αποτελεσμάτων στον κλάδο ασφάλισης οχημάτων.
Η παραγωγή ασφαλίστρων στο συγκεκριμένο κλάδο αυξήθηκε μόλις κατά €3 εκατ., φτάνοντας τα €193 εκατ. (αύξηση 1,6%), λόγω των πολύ δύσκολων συνθηκών που επικράτησαν στην αγορά: μείωση των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων, απόσυρση από την κυκλοφορία αυξημένου αριθμού οχημάτων και έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των ασφαλιστών, οι οποίοι επιθυμούν να κρατήσουν το μερίδιο αγορά τους.
Παρά τις ενδείξεις για το αντίθετο, ο κλάδος Ζωής κινήθηκε θετικά, με τα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα να καταγράφουν πιο γρήγορη αύξηση της τάξης του 6,5% (€376 εκατ.) έναντι αύξησης 3,5% το 2009.
Αυτές οι σταθερές αποδόσεις των εργασιών του κλάδου Ζωής, επέτρεψε να διατηρηθεί συνολικά η αύξηση των συνολικών ασφαλίστρων του κλάδου (5%), κοντά στα επίπεδα του 2009 (4,9%). Συνολικά, τα εγγεγραμμένα μεικτά ασφάλιστρα ανήλθαν σε € 837 εκατ. σε σύγκριση με € 797 εκατ. κατά το προηγούμενο έτος.
Οι απαιτήσεις
Το 2010 παρατηρήθηκε αύξηση των απαιτήσεων κατά 5,8%, από € 448 εκατ. σε € 474 εκατ. Οι περισσότερες απαιτήσεις αφορούσαν στον κλάδο Ζημιών, ο οποίος κατέγραψε αύξηση 8,5%, ήτοι € 241 εκατ. Αντίστοιχα οι απαιτήσεις που αφορούσαν τον κλάδο Ζωής έφτασαν τα €233 εκατ. καταγράφοντας αύξηση 3,1%.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι παρά τις δυσμενείς συνθήκες και τα ιστορικά υψηλά επίπεδα ανεργίας ο ασφαλιστικός κλάδος στην Κύπρο εξακολούθησε να συμβάλει θετικά στην αγορά εργασίας, προσφέροντας πλήρη απασχόληση σε 4.000 άτομα, ενώ, παράλληλα, υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών? συνεχίζει, για παράδειγμα, να είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής υπηρεσιών στους τομείς των επισκευών και της υγείας.
Οι επενδύσεις
Όσον αφορά τις επενδύσεις, η δραστηριότητα της κυπριακής ασφαλιστικής βιομηχανίας δέχθηκε πιέσεις, λόγω της συνεχιζόμενης αστάθειας σε πολλούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και των ερωτηματικών σχετικά με τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης της οικονομίας που περιορίζουν το επίπεδο των επενδύσεων συνολικά.
Η αυξημένη μεταβλητότητα στις χρηματιστηριακές αγορές, η έλλειψη ρευστότητας των στοιχείων του ενεργητικού, η μείωση των επιτοκίων, η μείωση της αξίας των ακινήτων και η αυξανόμενη αβεβαιότητα για τις οικονομικές προοπτικές αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις πολιτικές των επενδύσεων του κλάδου. Οι συνολικές επενδύσεις στο τέλος του 2010 έφτασαν τα € 2.079 εκατ., €27 εκατ. παραπάνω από τον προηγούμενο χρόνο. Από αυτές τα €1.797 εκατ. αφορούσαν επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν από εταιρείες του κλάδου Ζωής και τα €283 εκατ. από εταιρείες του Κλάδου Ζημιών.
Οι μελλοντικές προκλήσεις
Όπως αναφέρει στον πρόλογο της Έκθεσης ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου, κ. Φίλιος Ζαχαριάδης, «συνδυαστικά η αύξηση του κόστους των αποζημιώσεων, η μείωση του ποσοστού απόδοσης των επενδύσεων και η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης αρκετών κλάδων ασφάλισης δημιουργούν σημαντικές μελλοντικές προκλήσεις για την ασφαλιστική βιομηχανία στο σύνολό της.
»Επιπλέον, ολοένα και μεγαλύτερες πιέσεις στις κυπριακές ασφαλιστικές ασκούν και μια σειρά από κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που συνδέονται άμεσα με την επιβράδυνση σε πολλούς οικονομικούς τομείς. Πιο συγκεκριμένα, στον απόηχο της σοβαρής ύφεσης κατά τα προηγούμενα χρόνια, οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν να αντιμετωπίσουν μια απότομη αύξηση των περιπτώσεων δόλιων/υπερβολικών απαιτήσεων, και παράλληλα, την ανεπιθύμητη αύξηση των επισφαλειών. Στο πλαίσιο μιας μικρής, στενά δεμένης κοινωνίας, όπως η Κύπρος – επισημαίνει ο κ. Ζαχαριάδης–, η αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων με έναν αποφασιστικό και αποτελεσματικό τρόπο, δεν είναι πάντα εύκολη. Παρά τις αντιξοότητες, όμως, και το λιγότερο ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ανθεκτικότητα του ασφαλιστικού κλάδου».
Στο πλαίσιο αυτό, η συμβολή του ασφαλιστικού κλάδου στο ΑΕΠ της Κύπρου, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία, υπολογίζεται στο 5,5%, επίπεδο ικανοποιητικό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και με αναμφισβήτητα σημαντικές δυνατότητες να αυξηθεί περαιτέρω.
Κορυφαία προτεραιότητα παραμένει η μετάβαση στο Solvency II. Στόχος είναι να έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς όλες οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες, έτσι ώστε από τα τέλη του 2012 να πραγματοποιηθεί η μεταφορά της οδηγίας στην κυπριακή νομοθεσία. Παρόλα αυτά, και οι Κύπριοι ασφαλιστές θεωρούν αναγκαία την τροποποίηση των μέτρων εφαρμογής, μερικά από τα οποία είναι ιδιαίτερα επαχθή για τις μικρές αγορές, όπως η Κύπρος.
Μία ακόμα πρόκληση για την κυπριακή ασφαλιστική αγορά είναι οι συντάξεις και η υγεία, αφού πρόκειται για δύο τομείς η ανάπτυξη των οποίων, όπως εκτιμάται, θα έδινε νέα δυναμική στον κλάδο, θα διαφοροποιούσε τις ασφαλιστικές εργασίες και θα ενίσχυε τη συμβολή της ασφαλιστικής βιομηχανίας στην εθνική οικονομία.
«Η έλλειψη προόδου, σ’ αυτή την κατεύθυνση κρατά σε χαμηλά επίπεδα την ανάπτυξη του κλάδου και στερεί από τους καταναλωτές επαρκείς συντάξεις και αποτελεσματικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης», τονίζει ο κ. Ζαχαριάδης. Και στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, οι ασφαλιστές καλούν την Πολιτεία να συνεργαστεί και να αναγνωρίσει την αποδεδειγμένη ικανότητα της ιδιωτικής ασφάλισης να συμβάλει με αποτελεσματικές λύσεις, στα δύο αυτά καυτά θέματα.