Ήδη από το προηγούμενο τεύχος μας ξεκινήσαμε μία προσπάθεια προσέγγισης και καταγραφής των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές και έχουν να κάνουν τόσο με τις μεταξύ τους σχέσεις όσο και γενικότερα και, πολύ περισσότερο, με την τρέχουσα οικονομική συγκυρία αλλά και τις ανακατατάξεις που παρατηρούνται στην ασφαλιστική αγορά και τους επηρεάζουν.
Στο παρόν τεύχος φιλοξενούμε τον Πρόεδρο της ΠΟΑΠ, κ. Παναγιώτη Αλεξανδρόπουλο. Με μία διαδρομή στον ασφαλιστικό χώρο 32 χρόνων και μια εξίσου μακρά συμμετοχή στα κοινά –αφού εκτός από Πρόεδρος της ΠΟΑΠ, είναι και εκλεγμένος σύμβουλος τόσο στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο από το 2002, όσο και στο 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων από το 1990 (και υποψήφιος, όπως μαθαίνουμε, δημοτικός σύμβουλος στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές)–, ο κ. Αλεξανδρόπουλος τοποθετείται για τα προβλήματα της ασφαλιστικής αλλά και της αγοράς γενικότερα, εστιάζοντας, βεβαίως, σε εκείνα των διαμεσολαβητών. Κρατώντας χαμηλούς αλλά σαφείς τόνους όσον αφορά στις μεταξύ τους διενέξεις, τονίζει ιδιαίτερα την ομοψυχία και την ομοφωνία των διαμεσολαβούντων απέναντι στην προσπάθεια εξαφάνισής τους, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Η κρίση έχει γονατίσει την αγορά
Η οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα στο βαθμό –δυστυχώς, πολύ μεγάλο– που επηρεάζει την ασφαλιστική αγορά και τους ανθρώπους της ήταν φυσικό να τεθεί στο επίκεντρο της συζήτησής μας με τον κ. Αλεξανδρόπουλο. Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές ως άνθρωποι της αγοράς αφουγκράζονται και βιώνουν πολύ πιο έντονα τα προβλήματα και τις συνέπειες αυτής της κρίσης, μέσω της επαφής τους με τους ασφαλισμένους τους, αλλά και γιατί σε πολύ μεγάλο βαθμό τις υφίστανται τόσο οι ίδιοι όσο και οι εταιρείες με τις οποίες συνεργάζονται.
«Η μείωση των αποδοχών, η ανεργία, η πτώση της αγοραστικής δύναμης έχουν γονατίσει την αγορά», μας επισημαίνει ο κ. Αλεξανδρόπουλος. Πολλοί είναι οι ασφαλισμένοι που είτε αναγκάζονται να διακόψουν πολύχρονα συμβόλαια, κυρίως αποταμιευτικά, είτε ζητούν παράταση δύο και τριών μηνών στην καταβολή των ασφαλίστρων, αν πρόκειται για νοσοκομειακά. Αν οι κάτοχοι είναι μεγάλοι σε ηλικία και με προβλήματα υγείας, κάνουν αγώνα να κρατήσουν τα συγκεκριμένα συμβόλαια. Οι πιο νέοι και υγιείς τα σταματούν. «Αυτό, βέβαια, και σε συνδυασμό με τις συνεχείς, αλλά δυστυχώς αναπόφευκτες αυξήσεις των ασφαλίστρων, κρύβει τον κίνδυνο να μείνει τελικά στις ασφαλιστικές εταιρείες ένα όχι και τόσο υγιές χαρτοφυλάκιο», διαπιστώνει.
Εξίσου έντονο είναι το πρόβλημα και στον κλάδο αυτοκινήτων, όπου, όπως μας λέει, το ποσοστό των ανασφάλιστων οχημάτων έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ρωτούσαν αν γίνεται να κάνουν ασφάλεια τριών ημερών, ίσα-ίσα για να μπορέσουν να ταξιδέψουν το τριήμερο, ενώ συχνά, όπως αναφέρει, επαγγελματίες οδηγοί πηγαίνουν στους ασφαλιστές τους, τούς δίνουν κάποια χρήματα έναντι του ασφαλίστρου που έχει λήξει, λέγοντας: “για να με κρατήσεις, στην περίπτωση που δεν καταφέρω να σου πληρώσω την ασφάλεια”.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εξαγορές των συμβολαίων ζωής που παρατηρούνται, μοιάζει ως …απόλυτα φυσιολογική συνέπεια. «Τα στοιχεία 6μήνου που δημοσιοποίησε πρόσφατα η ΕΠΕΙΑ υπολείπονται κατά πολύ της πραγματικότητας που αντιμετωπίζουμε σήμερα», μας τονίζει ο κ. Αλεξανδρόπουλος, ο οποίος αναφέρει ότι οι εξαγορές είναι περισσότερες από τα νέα συμβόλαια που γίνονται. «Όσο και να προσπαθούμε να πείσουμε τους πελάτες μας ότι δεν είναι προς όφελός τους να εξαγοράσουν το συμβόλαιό τους, όταν πρέπει να καλυφθούν επείγουσες καθημερινές ανάγκες, δεν έχουν άλλη επιλογή», παρατηρεί.
Οι επαγγελματίες πράκτορες θα κλείσουν τελευταίοι
Και οι διαμεσολαβητές; Πώς διαγράφεται το παρόν και κυρίως το μέλλον τους;
«Είναι δύσκολα τα πράγματα, μας λέει. Για κάποιους λιγότερο, για κάποιους περισσότερο. Οι επαγγελματίες πράκτορες με ιδιόκτητο γραφείο, πολλά χρόνια στο επάγγελμα, που απασχολούν λίγους υπαλλήλους ή και μέλη της οικογένειάς τους, θα κλείσουν τελευταίοι».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΠΟΑΠ, το έχουν τα γραφεία που απασχολούν πολλούς υπαλλήλους και έχουν μεγάλα λειτουργικά κόστη, και οι ασφαλιστές χωρίς δικό τους γραφείο. Ειδικά για τους τελευταίους αναφέρει: «Οι νέοι στο επάγγελμα κι αυτοί που είχαν επικεντρώσει τη δραστηριότητά τους στον κλάδο Ζωής αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Ειδικά όσοι δούλευαν μόνο με αποταμιευτικά, έχουν πάθει πανωλεθρία. Πολλοί από αυτούς στρέφονται πλέον και στις γενικές ασφάλειες, ενώ επιδιώκουν, αν δεν έχουν ήδη, να πάρουν άδεια πράκτορα, για να διευρύνουν τις συνεργασίες τους». Σε όλα αυτά, βεβαίως, έρχονται να προστεθούν και οι προσπάθειες των εταιρειών για μείωση των λειτουργικών εξόδων τους. «Πρόσφατα η Interamerican ανακοίνωσε τη μείωση των γραφείων πωλήσεών της. Μέσα στη γενικότερη κρίση θα δούμε κι άλλα τέτοια φαινόμενα», επισημαίνει.
Σχέδιο εξαφάνισης των διαμεσολαβούντων
Για τον κ. Αλεξανδρόπουλο δεν είναι μόνον η κρίση που δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές αλλά και οι νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθούνται το τελευταίο διάστημα. Στέκεται ιδιαίτερα στο σχέδιο απόφασης της ΕΠΕΙΑ για τα δίκτυα πρόσκτησης εργασιών και είσπραξης ασφαλίστρων, το οποίο χαρακτηρίζει ως σχέδιο εξαφάνισης των διαμεσολαβούντων. «Αν εφαρμοστεί, μας καταστρέφει, τονίζει, μας βγάζει εκτός αγοράς. Γιατί όταν σου παίρνει την είσπραξη, η οποία είναι μια καλή αφορμή για να προσεγγίζεις τον πελάτη σε τακτά χρονικά διαστήματα και να κάνεις cross selling, σου στερεί την επαφή μαζί του».
Θίξαμε στον κ. Αλεξανδρόπουλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές εταιρείες, των οποίων οι συνεργάτες καθυστερούν να τους αποδώσουν τα ασφάλιστρα. «Ο χρόνος απόδοσης των ασφαλίστρων είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης», μας λέει. «Όταν κλείνεται μια συμφωνία μεταξύ πράκτορα και ασφαλιστικής ορίζεται, πέρα από τις προμήθειες, και σε πόσο χρόνο θα πρέπει να αποδοθούν τα ασφάλιστρα. Στα πλαίσια αυτά, αν κάποιος καθυστερεί πέραν του συμφωνημένου χρόνου, μπορούν να του καταγγείλουν τη σύμβαση –πράγμα που γίνεται, άλλωστε, αλλά μόνο με τους μικρούς, όχι με τους μεγάλους πράκτορες και μεσίτες– και δεν χρειάζεται να …τιμωρηθεί όλος ο κλάδος των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών».
Ρωτήσαμε τον Πρόεδρο της ΠΟΑΠ ποιοι τελικά ωφελούνται από το συγκεκριμένο σχέδιο, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω, τέθηκε σε διαβούλευση λίγο πριν μεταβιβαστούν και επίσημα οι αρμοδιότητες της ΕΠΕΙΑ στην ΤτΕ.
«Οι τράπεζες, σταδιακά, τα τελευταία χρόνια, παίρνουν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της ελεύθερης παραγωγής. Αν ο ασφαλισμένος πρέπει να πάει στο γκισέ της τράπεζας για να πληρώσει το ασφαλιστήριό του, αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το κομμάτι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο».
Στο στόχαστρο οι προμήθειες
Εξίσου μεγάλο θέμα είναι και οι προμήθειες, οι οποίες τον τελευταίο καιρό έχουν …στοχοποιηθεί, όπως μας λέει ο κ. Αλεξανδρόπουλος, όχι μόνο με δημοσιεύματα στον τύπο, ενυπόγραφα και μη, αλλά και μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων που προωθούνται. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στο σχέδιο νόμου της Γ.Γ. Καταναλωτή για τη διαφάνεια, λέγοντας ότι σε γενικές γραμμές η Ομοσπονδία τους είναι σύμφωνη με ό,τι προβλέπει, ειδικά όσον αφορά στο κομμάτι του επιμερισμού των προμηθειών σε βάθος χρόνου, που τους ενδιαφέρει σαν κλάδο. «Το να έχει ο διαμεσολαβητής ένα εισόδημα σε βάθος 10ετίας δεν είναι κακό?
–κάθε άλλο», μας λέει. «Η διόγκωση, άλλωστε, της προμήθειας του 1ου έτους εις βάρος των άλλων ετών ήταν κατά βάση πωλησιακό τρικ».
Εκείνο, πάντως, που προβληματίζει στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου είναι το θέμα της υποχρεωτικής ενημέρωσης του πελάτη για το ποια είναι η αμοιβή-προμήθεια του διαμεσολαβητή, γιατί φοβούνται ότι θα δημιουργήσει εσφαλμένη εικόνα και παραπλανητικές εντυπώσεις στον πελάτη. «Αφού σε κανένα καταναλωτικό αγαθό δεν αναφέρεται το εμπορικό κέρδος, για ποιο λόγο θα πρέπει να αναφέρεται στο ασφάλιστρο;», αναρωτιέται ο κ. Αλεξανδρόπουλος και προσθέτει: «Οι άνθρωποι των γραφείων δεν ξέρουν πώς είναι να δουλεύεις στο “δρόμο”, δεν μπορούν να καταλάβουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, για να φέρουμε και κυρίως για να κρατήσουμε τον πελάτη, ειδικά κάτω από αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία και με την ασφαλιστική αγορά να στοχοποιείται λόγω της Ασπίδας».
Εγγυημένα από το κράτος…
Αναφερόμενος σ’ αυτό το θέμα ο κ. Αλεξανδρόπουλος επισημαίνει δύο ενδιαφέροντα σημεία. Πρώτον, ότι από την υπόθεση της Ασπίδας αυτή που επλήγη ήταν κυρίως η μικρομεσαία τάξη. «Οι πολύ φτωχοί δεν έχουν τα χρήματα να πληρώσουν ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα. Οι πολύ πλούσιοι δεν εξαρτούν τόσο τις ανάγκες και το μέλλον τους από αυτό. Αντίθετα, οι μικρομεσαίοι υπολογίζουν και στηρίζονται στο συνταξιοδοτικό, αποταμιευτικό ή νοσηλευτικό πρόγραμμα που θα κάνουν», μας λέει χαρακτηριστικά.
Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με μία πλάνη, η οποία ανατράπηκε με το κλείσιμο της Ασπίδας: «Λέγαμε όλα αυτά τα χρόνια στους πελάτες μας –αυτό μαθαίναμε στα πλαίσια της εκπαίδευσής μας– ότι τα λεφτά τους είναι εγγυημένα από το κράτος. Και έρχεται η υπόθεση της Ασπίδας και μας διαψεύδει», επισημαίνει, για να προσθέσει: «Πρέπει να υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες που θα εξασφαλίζουν ότι δεν θα ξαναζήσουμε, από δω και πέρα, τέτοια φαινόμενα. Και πρέπει όλοι να συμμετέχουμε στην προσπάθεια αυτή».
Στα πλαίσια αυτά θεωρεί ότι «η δημιουργία Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής κινείται στη σωστή κατεύθυνση και μακάρι να είχε γίνει νωρίτερα», ενώ τονίζει παράλληλα την ανάγκη για συνεχείς ελέγχους σε όλες τις εταιρείες.
«Δεν εξαντλήσαμε τα περιθώρια συνεννόησης…»
Υπό αυτές τις δύσκολες για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές συνθήκες, η ενότητα του κλάδου είναι εκ των ουκ άνευ. Παρόλα αυτά, οι διάφορες βαθμίδες των διαμεσολαβούντων δεν κατάφεραν να ενωθούν κάτω από μία Ομοσπονδία, ενώ τόσο η ίδρυση Ομοσπονδίας από τον ΠΣΑΣ και τα 5 περιφερειακά σωματεία όσο και οι σχετικές δηλώσεις της κας Γρυπάρη στη συνέντευξη που μας παραχώρησε τον προηγούμενο μήνα, προκάλεσαν αντιδράσεις.
Σχολιάζοντας αυτές τις δηλώσεις ο κ. Αλεξανδρόπουλος επισημαίνει: «Δεν εξαντλήσαμε τα περιθώρια συνεννόησης με τους ασφαλιστικούς συμβούλους, γιατί απλούστατα δεν υπήρξε ποτέ συνεννόηση σε επίσημο επίπεδο. Δεν κάθισαν ποτέ τα Δ.Σ. πρακτόρων και ασφαλιστικών συμβούλων να συζητήσουν το θέμα. Οποιαδήποτε άλλη θέση έχει άλλη σκοπιμότητα».
Αναφερόμενος στη διεύρυνση της ΠΟΑΠ τονίζει: «Εμείς κάναμε τη διεύρυνση με την προϋπόθεση μέσα στην Ομοσπονδία μας –η οποία λειτουργεί από το 1983– να συμμετάσχουν όλα τα πρωτοβάθμια σωματεία, ανεξάρτητα αν είναι πρακτόρων, ασφαλιστικών συμβούλων ή μεσιτών. Δεν προσπαθήσαμε να διασπάσουμε τους διαμεσολαβητές, αλλά να τους ενώσουμε κάτω από τη συγκεκριμένη ομπρέλα της ομοσπονδίας μας».
«Δηλαδή, δεν τάσσεστε εναντίον της ΟΑΔΕ, ούτε αποκλείετε τη συμμετοχή ασφαλιστικών συμβούλων στην ομοσπονδία σας;», ρωτήσαμε τον κ. Αλεξανδρόπουλο.
«Τα συμφέροντά μας είναι αμοιβαία και δεδομένων των προβλημάτων και των γεγονότων που τρέχουν πρέπει να είμαστε συσπειρωμένοι, είτε στην ίδια Ομοσπονδία είτε σε κάποια καινούργια. Στα πλαίσια αυτά, δεν διαφωνούμε στη δημιουργία καινούργιας ομοσπονδίας, αλλά ομοσπονδίας ασφαλιστικών συμβούλων όχι πρακτόρων, γιατί πρακτόρων υπάρχει», επισημαίνει.
Κλείνοντας την κουβέντα μας, ο κ. Αλεξανδρόπουλος τονίζει: «Η πολυδιάσπαση κάποιους ευνοεί –σίγουρα όχι τους μικρούς ασφαλιστές που τρέχουν όλη τη μέρα. Από την άλλη, όμως, ευτυχώς, οι διαφορετικές απόψεις υπάρχουν σε συνδικαλιστικό επίπεδο μόνο. Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος υπάρχει ομοφωνία και ομοψυχία μεταξύ των διαμεσολαβητών, κι αυτό είναι το πιο σημαντικό».
