Επιτακτική η αποτελεσματική αντιμετώπισης της απάτης

Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσε το 1ο συνέδριο κατά της Απάτης που διοργάνωσε  το Ελληνικό Ινστιτούτο κατά της Απάτης  (HACFE), με την αρωγή της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, στις 18 Οκτωβρίου 2012.

Με ομιλητές τραπεζικά και ασφαλιστικά στελέχη από τον τομέα του εσωτερικού ελέγχου, καθηγητές πανεπιστημίου, νομικούς και στελέχη εταιρειών συμβούλων και business analytics, αλλά και εκπροσώπους της δημόσιας Ζωής, το συνέδριο ήταν δομημένο σε 5 ενότητες.

Αρχικά επιχειρήθηκε να προσεγγιστεί το φαινόμενο της απάτης, τόσο πρακτικά όσο και θεωρητικά, και να αναδειχθεί ο ρόλος των εσωτερικών και εξωτερικών ελεγκτών αλλά και όλων όσων δραστηριοποιούνται σε χώρους ευάλωτους σε φαινόμενα απάτης (όπως, π.χ. τα τμήματα ζημιών και αποζημιώσεων των ασφαλιστικών εταιρειών) στον εντοπισμό και την αποκάλυψη τέτοιων φαινομένων. Ακολούθησε η ανάλυση κάποιων ειδικών μορφών απάτης, όπως η ηλεκτρονική, η απάτη στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, η απάτη στο χρηματοπιστωτικό τομέα, η απάτη μέσω offshore μορφωμάτων, η απάτη κατά την επιδότηση ιδιωτικών επενδύσεων από το δημόσιο και την ΕΕ, και, βεβαίως, η ασφαλιστική απάτη. 
Το θέμα προσεγγίστηκε και από την πλευρά της διαχείρισης των κρουσμάτων απάτης –η διερεύνησή τους, η νομική πλευρά του φαινομένου, ο ρόλος της γραφολογίας στην αντιμετώπιση της απάτης και η ανάκτηση ζημιών ήταν κάποια από τα θέματα των ομιλιών αυτή της ενότητας– αλλά και της πρόληψης της απάτης, μέσα από συγκεκριμένα antifraud προγράμματα, με τη χρήση της τεχνολογίας, κ.λπ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα κύρια ευρήματα για την Ελλάδα παγκόσμιας έρευνας κατά της απάτης, που πραγματοποίησε η Ernst & Young, σύμφωνα με την οποία το 80%  των ερωτηθέντων συμφωνεί ότι υπάρχει πολλή διαφθορά στην ελληνική κοινωνία. Εξίσου ενδιαφέροντα ήταν και τα συμπεράσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των συνέδρων. Το συνέδριο έκλεισε με συζήτηση, η οποία είχε ως θέμα την απάτη στη σημερινή οικονομική συγκυρία, τις σύγχρονες τάσεις-προκλήσεις. 

«Τα φαινόμενα αυτά εξαπλώνονται διεθνώς και αποτελούν διαρκή, σχεδόν, απειλή για την ευρωστία επιχειρήσεων, οργανισμών, ιδρυμάτων αλλά και ιδιωτών. Οι συνέπειές τους δεν περιορίζονται στο οικονομικό επίπεδο, αλλά έχουν και σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο, ενώ  σε ατομικό επίπεδο }ιδίως στα θύματα μη νόμιμων ενεργειών} μπορούν να προκαλέσουν αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Συνεπώς, η ανάγκη αποτελεσματικής αντιμετώπισης της απάτης προβάλλει επιτακτική», ανάφερε χαρακτηριστικά στο χαιρετισμό του ο ο Δ/νων Σύμβουλος Εθνικής Τράπεζας, κ. Αλ. Τουρκολιάς, δηλώνοντας το ενδιαφέρον της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας για την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας ζωής. 
Και μπορεί το 71% των 750 συνέδρων να προέρχονταν από τον τραπεζικό, χρηματοπιστωτικό και ασφαλιστικό κλάδο, αλλά εξίσου σημαντική ήταν η παρουσία και από το Δημόσιο τομέα και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, το Λιανεμπόριο και τη βιομηχανία ποτών και τροφίμων, το χώρο των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της βαριάς βιομηχανίας. Απόδειξη ότι το θέμα της απάτης και της αντιμετώπισής της ενδιαφέρει όλο σχεδόν το φάσμα της οικονομικής ζωής του τόπου. 

Με δεδομένο ότι οι απατεώνες βρίσκονται πάντα ένα βήμα μπροστά ή βρίσκονται, πολλές φορές, στα ανώτατα κλιμάκια διακυβέρνησης μιας επιχείρησης ή ενός φορέα, μόνο η εκπαίδευση, η ενημέρωση, η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών των ενασχολούμενων με τον έλεγχο θα οδηγήσει στην ενίσχυση των εργαλείων και των δομών και θα εξασφαλίσει ότι τα φαινόμενα απάτης θα εντοπίζονται και θα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά. Ή, όπως πολύ επιγραμματικά το εξέφρασε ο Αναπλ. Δ/ντής Εσωτερικού Ελέγχου της Εθνικής Ασφαλιστικής, κ. Χρ. Ζαρόκωστας, «Η καταπολέμηση της απάτης δεν θέλει ελεύθερους σκοπευτές, θέλει ομαδικό παιχνίδι». Το 1ο Συνέδριο κατά της Απάτης αυτό είχε ως στόχο και αυτό ανέδειξε.

Μάλιστα, καθώς η τρέχουσα αρνητική οικονομική κατάσταση εκτιμάται ότι θα συντελέσει στην αύξηση κρουσμάτων απάτης, οι άμυνες κατά του φαινομένου θα πρέπει να ενισχυθούν. Το ότι υπάρχουν άνθρωποι που αρχίζουν σιγά-σιγά να αντιλαμβάνονται πως μόνο με την αντιμετώπιση της απάτης θα μπορέσουμε να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας και να επιβιώσουμε ως κράτος, ως επιχειρήσεις, ως άτομα και ως κοινωνία και οργανώνονται προς αυτή την κατεύθυνση, δεν μπορεί παρά να είναι ελπιδοφόρο.

Δήμητρα Καζάντζα