Στις 15 Ιουνίου έλαβε το …πράσινο φως από το Υπουργικό Συμβούλιο το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με την Εποπτεία Ιδιωτικής Ασφάλισης και τη σύσταση Εγγυητικού Κεφαλαίου Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής. Βέβαια, έχουμε φτάσει στον Ιούνιο κι ακόμα συζητάμε περί σχεδίου νόμου (θυμίζουμε το «πρόπλασμα» που είχε παρουσιάσει αρχές Μαρτίου ο κ. Φ. Σαχινίδης, Υφυπουργός Οικονομικών, στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων), το οποίο εντός του Ιουνίου –έτσι τουλάχιστον λεγόταν– θα κατατίθετο στη Βουλή. Μέχρι την ώρα αποστολής του τεύχους στο τυπογραφείο, ωστόσο, δεν υπήρχε κάτι νεότερο επί του θέματος.
Το Υπ.Οικ. θέτει ψηλά τον πήχη!
Το Υπουργείο Οικονομικών στην ανακοίνωση που εξέδωσε επισημαίνει ότι με το εν λόγω Σχέδιο Νόμου «επιδιώκεται οριστική λύση στο ζήτημα που αφορά τους ασφαλισμένους των εταιρειών «Ασπίς Πρόνοια» και «Commercial Value» και προέκυψε λόγω των νομοθετικών κενών και των αντιφατικών διατάξεων που κάλυπταν τη διαδικασία μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των εν λόγω εταιρειών». Σημειώνει ακόμα πως «εξασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρξουν ανάλογες περιπτώσεις δυσλειτουργιών στο μέλλον, με την κατάργηση της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΕΠΕΙΑ) και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων της στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και τη δημιουργία Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής, κατά το πρότυπο του Επικουρικού Κεφαλαίου που καλύπτει την υποχρεωτική ασφάλιση οχημάτων».
Αν μη τι άλλο, οι προσδοκίες του Υπ.Οικ., έτσι όπως διατυπώνονται στην ανακοίνωσή του, είναι ιδιαίτερα …υψηλές. Το αν θα επαληθευτούν, όμως, είναι ένα άλλο ζήτημα, το οποίο δεν είναι του παρόντος να …αναλύσουμε –πάντως, οι 9 μήνες αναμονής είναι πάρα πολλοί και για τον πλέον καλόπιστο πολίτη αυτής της χώρας.
Oι βασικές διατάξεις
Στο Σχέδιο Νόμου για την εποπτεία και τη δημιουργία του Εγγυητικού Κεφαλαίου (από τότε που ήταν «πρόπλασμα» ακόμα, όπως το είχε χαρακτηρίσει ο Υφυπουργός Οικονομικών, κ. Φ. Σαχινίδης) καθώς και στις αντιδράσεις που προκάλεσαν επιμέρους διατάξεις του έχουμε αφιερώσει αρκετές σελίδες της «Α.Α.», όπως επίσης πολλές είναι οι αναφορές μας στο θέμα Ασπίς, γενικότερα, σε όλα σχεδόν τα προηγούμενα τεύχη μας. Επί του παρόντος και επειδή ακριβώς πρόκειται για σχέδιο νόμου, μεταφέρουμε, συνοπτικά και επιγραμματικά, και με κάθε επιφύλαξη, κάποιες από τις βασικές του διατάξεις:
t Εποπτεία Ιδιωτικής Ασφάλισης
Η ΕΠΕΙΑ καταργείται και οι αρμοδιότητες εποπτείας της ιδιωτικής ασφάλισης ασκούνται με πράξεις του Διοικητή της ΤτΕ ή εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου, ενώ επιπρόσθετα προβλέπεται ο διορισμός Επιτρόπου σε ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Η εισφορά των εποπτευόμενων ασφαλιστικών επιχειρήσεων για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων της ΤτΕ καθορίζεται σε ποσοστό μέχρι 1,5 τοις χιλίοις επί της ετήσιας συνολικής παραγωγής καθαρών ασφαλίστρων. Το κεφάλαιο που έχει σχηματιστεί στην ΕΠΕΙΑ από τις εισφορές των ασφαλιστικών επιχειρήσεων περιέρχεται κατά το 1/10 στο συνιστώμενο «Εγγυητικό Κεφάλαιο Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής», ενώ τα υπόλοιπα 9/10 του κεφαλαίου αυτού μπορούν να διατίθενται, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, για την εξόφληση των απαιτήσεων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, που προέρχονται από νοσηλεία ασφαλισμένων σε εταιρείες που έχει ανακληθεί η άδεια λειτουργίας τους, με την προϋπόθεση του περιορισμού των απαιτήσεων των φορέων αυτών κατά ποσοστό τουλάχιστον 50%.
Ρύθμιση εκκρεμών υποθέσεων
Με το 2ο άρθρο του Σχεδίου Νόμου καταργείται η παράγραφος 4α του άρθρου 10 του Ν.Δ. 400/70, ενώ περιγράφεται με ποιο τρόπο θα ρυθμιστούν-αντιμετωπιστούν οι εκκρεμείς υποθέσεις που αφορούν τις ασφαλιστικές εταιρείες που έχει ανακληθεί η άδεια λειτουργίας τους. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ζωής σε ανάδοχο ασφαλιστική εταιρεία, μετά από συμβατική αναμόρφωση των παροχών. Περιγράφονται οι υποχρεώσεις του επόπτη χαρτοφυλακίων των κλάδων ζωής, σε περίπτωση αποτυχίας μεταβίβασης του χαρτοφυλακίου.
Η ΤτΕ προσδιορίζει το άνοιγμα του χαρτοφυλακίου ζωής, γνωστοποιεί δημοσίως τα υπάρχοντα στοιχεία και απευθύνει δημόσια πρόσκληση προς κάθε ενδιαφερόμενη ασφαλιστική επιχείρηση, να δηλώσει ότι μετέχει στη διαδικασία αναδοχής του χαρτοφυλακίου ασφαλίσεων κλάδων ζωής και να καταθέσει εγγράφως την πρότασή της, η οποία διαμορφώνεται με βάση συγκεκριμένες υποχρεωτικές προϋποθέσεις, που μπορεί να τροποποιούνται με την υποβαλλόμενη πρόταση μόνο προς το συμφέρον των ασφαλισμένων. Από τις προϋποθέσεις αυτές (9 στον αριθμό), που περιγράφονται λεπτομερώς στο σχέδιο νόμου, αναφέρουμε ενδεικτικά ότι, πρώτον, ο υποψήφιος ανάδοχος προτείνει τη μείωση των υφιστάμενων απαιτήσεων των ασφαλισμένων ή των ποσών καλύψεων με βάση το εισηγητικό σχέδιο αναμόρφωσης παροχών του επόπτη χαρτοφυλακίων ζωής. Δεύτερον, οι απαιτήσεις των ασφαλισμένων, είτε υφιστάμενες είτε μελλοντικές, περιορίζονται κατά το ποσοστό του εισηγητικού σχεδίου αναμόρφωσης παροχών, εκτός αν υποβληθεί από τον υποψήφιο ανάδοχο ευνοϊκότερη για τους ασφαλισμένους πρόταση. Το μέρος της απαίτησης του ασφαλισμένου που δεν αναλαμβάνεται από τον ανάδοχο ικανοποιείται, κατά ποσοστό 65%, από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής. Η είσπραξη των παραπάνω απαιτήσεων μπορεί να αναστέλλεται για χρονικό διάστημα μέχρι 3 χρόνια από τη δημοσίευση αυτού του νόμου, ενώ ειδικά και αποκλειστικά για την εξόφληση των παραπάνω απαιτήσεων των ασφαλισμένων, το εγγυητικό κεφάλαιο ζωής δύναται να συνάπτει δάνειο από πιστωτικά ιδρύματα, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Να σημειωθεί ότι κάθε υφιστάμενη αίτηση εξαγοράς ή μελλοντική εξαγορά ασφαλιστηρίου της επιχείρησης ή λήξη ασφαλιστηρίου, με εξαίρεση τις απαιτήσεις για καταβολή ασφαλίσματος υγείας, αναστέλλεται για δύο χρόνια από την ημέρα ανάληψης του χαρτοφυλακίου από τον ανάδοχο. Αν οι κάτοχοι νοσοκομειακών συμβολαίων κρίνονται από τον ανάδοχο ασφαλίσιμοι, τα συμβόλαιά τους αντικαθίστανται με ανάλογα προϊόντα που ήδη διαθέτει ο ανάδοχος στο κοινό. Αν όμως οι ασφαλισμένοι δεν κρίνονται από τον ανάδοχο ασφαλίσιμοι, τα συμβόλαιά τους συνεχίζονται από τον ανάδοχο, ο οποίος δύναται να εξαλείψει τυχόν όρους που αντιβαίνουν στα συναλλακτικά ήθη της ασφαλιστικής αγοράς και να αυξήσει το ασφάλιστρο κατά ποσοστό μέχρι 20%, αναπροσαρμοζόμενο εφεξής με το κοινό ποσοστό αναπροσαρμογής ασφαλίστρων των νοσοκομειακών προγραμμάτων του.
Τέλος, να σημειωθεί ότι oι κάτοχοι ασφαλιστηρίων συμβολαίων ζωής δύνανται να μην αποδεχθούν την αναμόρφωση των συμβολαίων τους και να αντιταχθούν στη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου.
Εγγυητικό Κεφάλαιο Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής
Σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, συνιστάται ως Ν.Π.Ι.Δ. και τελεί υπό την εποπτεία και τον έλεγχο της ΤτΕ. Σκοπός του είναι η διατήρηση και μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους του χαρτοφυλακίου ζωής της υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής εταιρείας σε άλλη ασφαλιστική επιχείρηση ή σε άλλες ασφαλιστικές επιχειρήσεις και, αν αυτό καταστεί ανέφικτο, η καταγγελία και λύση των ασφαλιστικών συμβάσεων ζωής και η καταβολή χρηματικού ποσού έναντι της αξίας των συμβολαίων αυτών, καθώς και η καταβολή χρηματικού ποσού έναντι εκκρεμών ζημιών και πληρωτέων παροχών.
Το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής θα παρέχει κάλυψη σε ασφαλιστικές αποζημιώσεις που πηγάζουν από όλα τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής, όμως δεν θα παρέχεται κάλυψη στις συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης. Από την ημερομηνία που η ασφαλιστική επιχείρηση κηρύσσεται σε κατάσταση πτώχευσης ή ανακαλείται η άδεια λειτουργίας της για παράβαση νόμου, το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής υπεισέρχεται αυτοδίκαια στο σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων της ασφαλιστικής επιχείρησης που πηγάζουν από ασφαλιστικές συμβάσεις ασφάλισης ζωής.
Μέλη του Εγγυητικού Κεφαλαίου καθίστανται υποχρεωτικώς και αυτοδικαίως όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ασφαλίσεις ζωής (όσες έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα, τα υποκατ/ματα στην Ελλάδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων τρίτων χωρών, τα υποκατ/ματα στην Ελλάδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων της Ε.Ε. και του Ε.Ο.Χ., εφόσον δεν καλύπτονται ήδη από αντίστοιχα εγγυητικά κεφάλαια στη χώρα εγκατάστασής τους).
Η κάλυψη του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής εκτείνεται σε όλους τους κλάδους ζωής, με εξαίρεση τις απαιτήσεις που πηγάζουν από συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης, και ισούται με το 100% κάθε απαίτησης από ασφάλιση ζωής και μέχρι το ποσό των €25.000 ανά δικαιούχο ασφαλίσεων ζωής για τις παροχές στη λήξη και τις εξαγορές των ασφαλιστηρίων συμβολαίων και μέχρι το ποσό των €50.000 για τις αποζημιώσεις θανάτου και μόνιμης ολικής αναπηρίας.
Για την εκπλήρωση του σκοπού του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής επιβάλλεται τακτική εισφορά υπέρ αυτού, η οποία καθορίζεται με απόφαση της ΤτΕ σε ποσοστό μέχρι 1,5% της συνολικής ετήσιας παραγωγής ακαθάριστων καταχωρημένων ασφαλίστρων κλάδου ζωής. Η εισφορά αυτή βαρύνει κατά 0,75% τις ασφαλιστικές εταιρείες και κατά 0,75% τους ασφαλισμένους, εμφανίζεται στο ασφαλιστήριο και απαλλάσσεται παντός φόρου ή άλλης φορολογικής επιβάρυνσης, πλην Φ.Π.Α.
Ένα μήνα μετά το τέλος κάθε ημερολογιακού διμήνου, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις αποδίδουν στο Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής τις εισφορές που αναλογούν στα ασφαλιστήρια συμβόλαια που συνήψαν ή ανανέωσαν κατά το δίμηνο που έληξε, ανεξάρτητα από το αν οι εισφορές αυτές έχουν εισπραχθεί ή όχι. Για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής μπορεί να συνάπτει δάνεια και να εκχωρεί ή ενεχυριάζει σε ασφάλεια του δανείου απαιτήσεις του ληξιπρόθεσμες ή και μελλοντικές εισφορές υπέρ αυτού, μέχρι ποσοστό 2/3 του συνόλου τους.
Η Συνέλευση των Μελών είναι το ανώτατο όργανο του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής και αποφασίζει για κάθε υπόθεση με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της. Οι δε αποφάσεις της υποχρεώνουν και τα μέλη που απουσιάζουν ή διαφωνούν. Η διαχείριση του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής ασκείται από τη Διαχειριστική Επιτροπή, η οποία έχει την υποχρέωση, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, να λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για την εξυπηρέτηση των σκοπών του.
Η Διαχειριστική Επιτροπή αποτελείται από πέντε μέλη. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται από την ΤτΕ, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη εκλέγονται από τη Συνέλευση των Μελών. Η θητεία του Προέδρου και των μελών είναι τριετής.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ επί του Σχεδίου Νόμου…
Σημαντικό θέμα για το μέλλον και τη λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς, ενόψει μάλιστα της τελικής απόφασης για τις ποσοτικές επιπτώσεις με την εφαρμογή του Solvency II και την έκδοση των σχετικών κανονιστικών αποφάσεων, είναι η αναφορά στο νομοσχέδιο για την αρμοδιότητα της εισήγησης προς τον Υπουργό Οικονομικών για τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της ιδιωτικής ασφάλισης στη Γενική Δ/νση Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών. Η εποπτική αρχή εποπτεύει την ασφαλιστική αγορά στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της και την ισχύουσα νομοθεσία που έχει θεσμοθετήσει η πολιτεία με βάση την κυβερνητική πολιτική.
– Τα 9/10 του ποσού που σχηματίστηκε από τις εισφορές για τη λειτουργία της ΕΠΕΙΑ μπορεί με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών να διατίθενται για την εξόφληση των απαιτήσεων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας που προέρχονται από νοσηλεία των ασφαλισμένων εταιρειών των οποίων ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας τους. Εκτίμησή μας είναι ότι τέτοιες απαιτήσεις δεν υπάρχουν, γιατί το κόστος νοσηλείας έχουν πληρώσει οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι περιμένουν να πάρουν την αποζημίωσή τους. Μάλλον θα έπρεπε η διάταξη αυτή να αφορά τους ασφαλισμένους.
– Δεν νομίζουμε ότι ο υποψήφιος ανάδοχος θα πρέπει να έχει, με ρητή αναφορά του νόμου, το δικαίωμα να προτείνει τη μείωση των υφιστάμενων απαιτήσεων των ασφαλισμένων ή των ποσών των καλύψεών τους, δεδομένου ότι αυτό έχει γίνει με το εισηγητικό σχέδιο αναμόρφωσης παροχών που υποβάλει στην Εποπτική Αρχή ο επόπτης χαρτοφυλακίου Ζωής.
– Όπως είχαμε γράψει και στο άρθρο μας με τίτλο «Εν αναμονή, κ. Υπουργέ» (βλ. τ. Νοεμβρίου 2009 της «Α.Α.») δεν παρέχεται κάλυψη στις συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής, ενώ το ποσοστό 1,5% για τις εισφορές εφαρμόζεται επί της συνολικής ετήσιας παραγωγής καθαρών καταχωρημένων ασφαλίστρων κλάδου ζωής, στην οποία συμπεριλαμβάνονται και τα ασφάλιστρα των προγραμμάτων αυτών. Τα προγράμματα υγείας γενικά συγκεντρώνουν την πρωταρχική προτίμηση των καταναλωτών, σύμφωνα με έρευνα αγοράς για τις προτιμήσεις τους σε ασφαλιστικά προγράμματα. Εξάλλου, το μέσο κόστος νοσηλείας καλύπτεται κατά ποσοστό 90% και πλέον με τα ποσοτικά όρια που ορίζονται για τις παρεχόμενες καλύψεις. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει τα προγράμματα αυτά να εξαιρεθούν από την κάλυψη του Εγγυητικού Κεφαλαίου.
-Επιπρόσθετα και στο δεύτερο θέμα που είχαμε αναφέρει, ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει το δικαίωμα της επιλογής μεταφοράς του συμβολαίου του σε εταιρεία της δικής του επιλογής, με συμφωνία που θα κάμει ο ίδιος με τον ανάδοχο και με παραχώρηση του μεταφερόμενου ποσού αποθεμάτων του συμβολαίου του.
– Μέλη στο Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής είναι οι εταιρείες που αναπτύσσουν τις ασφαλίσεις ζωής και οι οποίες συμμετέχουν με τέσσερα μέλη στην πενταμελή Διαχειριστική Επιτροπή. Τον πρόεδρο ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδος. Οι εταιρείες-μέλη συμμετέχουν με ποσοστό 50% στις εισφορές (0,75%). Το άλλο 50% (0,75%) καταβάλουν οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι όμως δεν εκπροσωπούνται στη Διαχειριστική Επιτροπή. Θα πρέπει η επιτροπή να διευρυνθεί με τρία ακόμα μέλη, από το Συνήγορο του Καταναλωτή, τον Εκπρόσωπο των Εργαζομένων (ΟΑΣΕ) και τον εκπρόσωπο των Διαμεσολαβούντων.
– Στο νομοσχέδιο δεν γίνεται καμία αναφορά για τους εργαζόμενους στις εταιρείες που ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας τους.
– Τέλος, σε ό,τι αφορά την αποτίμηση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου καθώς και άλλων τίτλων εγγυημένου κεφαλαίου, θα πρέπει να οριστεί με σαφήνεια ότι αυτά αποτιμώνται στην αρχική αξία κτίσης τους και βαρύνουν τη χρήση ως απόσβεση σε ετήσια βάση για όσο χρονικό διάστημα εναπομένει ως τη λήξη τους, μόνο εφόσον ρευστοποιηθούν.
