Ασφαλιστικό

• Τι αλλάζει στην ασφάλιση και στις συντάξεις με το νέο Νόμο
• Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας και στις συγχωνεύσεις ταμείων
• Μαχαίρι στις επικουρικές

Όσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν μετά το 2017 δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν τον εργασιακό βίο, αν δεν είναι τουλάχιστον 60 ετών. Στην περίπτωση που επιμείνουν στη συνταξιοδότηση, θα λάβουν εξαιρετικά μειωμένες συντάξεις. Σε δεινή θέση βρίσκονται πλέον και οι μητέρες ανηλίκων, αφού τα όρια ηλικίας αυξάνονται, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς.

Το νομοσχέδιο έγινε, παρά τις πρωτοφανείς σε ένταση και παλμό κοινωνικές αντιδράσεις, Νόμος του Κράτους, αφού ψηφίστηκε από όλους τους βουλευτές της Ν.Δ., παρά τις …επαναστάσεις ορισμένων από τα τηλεοπτικά παράθυρα. Το ενδιαφέρον μεταφέρεται τώρα στην εφαρμογή του.
Πολλοί είναι αυτοί που λένε ότι με τις αποφάσεις και τις εγκυκλίους, που θα εκδοθούν για την εφαρμογή του, πολλές διατάξεις θα γίνουν χειρότερες, σε σύγκριση με τη μορφή που έχουν στο κείμενο του νόμου.
Μια άλλη πηγή ανησυχίας για το μέλλον, είναι τα οφέλη που προσδοκούν οι συντάκτες του νόμου από την εφαρμογή των διατάξεών του. Ενώ στη σχετική φιλολογία, γίνεται λόγος για την επικείμενη καταστροφή των ταμείων και ότι με τα μέτρα “θωρακίζονται” τα ταμεία, το όφελος είναι ελάχιστο.
Οι εκτιμήσεις στην ειδική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ), που συνόδευσε το Ν/Σ στη Βουλή, κάνουν λόγο για αυξημένα έσοδα μόλις 450 εκατ. ευρώ, κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής των ασφαλιστικών διατάξεων, που φθάνουν τα 575 εκατ. ευρώ, εάν προστεθεί σε αυτά το όφελος που προέρχεται από την πρόβλεψη με περιορισμό της δυνατότητας ασφαλιστικής κάλυψης ενός μεγάλου μέρους μεταναστών και περιοδικά απασχολούμενων.
Το μεγάλο όφελος για το ασφαλιστικό σύστημα, το έτος 2028, αφορά στα περίπου 90 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της δυνατότητας των νέων ασφαλισμένων του ΙΚΑ και των ταμείων Μισθωτών, για λήψη σύνταξης στο 55ο έτος ηλικίας, όταν συμπληρώνουν 10.500 ένσημα.
Επίσης, στην έκθεση του ΓΛΚ εκτιμάται ότι κατά την προσεχή διετία, από τον εξορθολογισμό των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης από τις ενοποιήσεις των φορέων, θα εξοικονομηθούν περί τα 1,5 δισ. ευρώ.

Πώς αλλάζει (προς το χειρότερο) η ζωή μας 
Οι εργαζόμενες μητέρες και η γενιά των 40άρηδων που έχουν ασφαλισθεί από το 1983 είναι τα βασικά θύματα των αλλαγών στο σύστημα ασφάλισης, που επιφέρει ο νέος νόμος.
Ειδικότερα, επέρχονται αυξήσεις σε όλα τα ειδικά όρια για όλους τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, των ειδικών ταμείων, των ΔΕΚΟ, των τραπεζών και των αυτοαπασχολούμενων, ενώ κεντρικός στόχος είναι από το έτος 2017 και μετά, να μη συνταξιοδοτείται κανένας άνδρας ή γυναίκα πριν από τη συμπλήρωση των 60 χρόνων.
Στο πλαίσιο αυτό, καταργούνται οι ειδικές ρυθμίσεις για τα όρια ηλικίας και προβλέπονται σταδιακές αυξήσεις ανά εξάμηνο ή και έτος στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, που θα ξεκινούν κατά περίπτωση από το 2009.
Στους χαμένους περιλαμβάνονται και όσοι επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας, καθώς και σε αυτή την περίπτωση μπαίνει όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση το 58ο έτος (εξαιρούνται από τη δυσμενή αυτή εξέλιξη μόνο όσοι είναι ασφαλισμένοι σε ένα μόνο ασφαλιστικό φορέα, κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου).
Τα κρίσιμα έτη για την εφαρμογή των ρυθμίσεων είναι τα 2008, 2009, 2010, 2013 και 2017. Ειδικότερα:
1. Δημιουργούνται 13 ταμεία ασφάλισης, πέντε θα είναι κύριας ασφάλισης, τα έξι επικουρικής και τα υπόλοιπα δύο θα είναι ταμεία πρόνοιας. Τα πέντε κύρια ταμεία είναι το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ, ο ΟΓΑ, το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητων Αυτοαπασχολούμενων και το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
2. Εντός του 2008 και συγκεκριμένα από την 1η του 4ου μήνα μετά το μήνα δημοσίευσης του νόμου, εντάσσονται στον κλάδο κύριας σύνταξης του ΙΚΑ τα ταμεία σύνταξης προσωπικού ΗΣΑΠ, Εθνικής Τράπεζας, Τράπεζας της Ελλάδος και οι κλάδοι σύνταξης του Ταμείου της Εθνικής Ασφαλιστικής, του ΤΑΠ ΟΤΕ και του Ταμείου προσωπικού ΕΤΒΑ. Οι νέοι ασφαλισμένοι, όσοι δηλαδή ασφαλιστούν μετά την ένταξη των φορέων στο ΙΚΑ, θα διέπονται από τη νομοθεσία του Ιδρύματος, ενώ μόνο για τους ήδη ασφαλισμένους ισχύει η δέσμευση για διατήρηση της νομοθεσίας του ταμείου τους. Ωστόσο, από το 2013 θα ξεκινήσει η μείωση των εισφορών, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, ισόποσα και σταδιακά, κάθε 3 χρόνια και για μια 10ετία, ώστε να εξισωθούν πλήρως με τις αντίστοιχες του ΙΚΑ. Το σύνολο της περιουσίας, η απόδοση των κεφαλαίων και των αποθεματικών καθώς και κάθε άλλο έσοδο των ταμείων και κλάδων περιέρχεται στο ΙΚΑ. Στην περίπτωση του Ταμείου της ΤτΕ, προβλέπεται ότι η κεντρική τράπεζα θα καταβάλλει τις συντάξεις και θα καλύπτει τα ελλείμματα σε ποσό όχι μεγαλύτερο από αυτό που κάλυψε το 2006. Αντίστοιχα, προβλέπεται ότι μετά από ειδικές οικονομικές μελέτες, οι οποίες όμως θα πραγματοποιηθούν 6 μήνες μετά την ένταξη, το κράτος θα καλύψει τα ελλείμματα. 
3. Δεν αλλάζουν τα γενικά όρια και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων μέχρι την 1η/1/1993 (65 έτη για τους άνδρες, 60 για τις γυναίκες) και για τις μειωμένες συντάξεις (60 και 55 έτη αντίστοιχα).
4. Η πρόωρη συνταξιοδότηση αποθαρρύνεται, αφού η σύνταξη θα μειώνεται 6% για κάθε έτος προ του ορίου ηλικίας, με αρχή εφαρμογής από το 2009. Σήμερα, η μείωση είναι 4,5%. Η μείωση ισχύει και στην περίπτωση όσων θεμελιώνουν πριν από το 2013 δικαίωμα πρόωρης σύνταξης και πριν αρχίσουν να μετράνε τα επιπλέον εξάμηνα.
5. Δίνονται κίνητρα παραμονής στην αγορά εργασίας, με προσαύξηση της σύνταξης κατά 3,3% για κάθε επιπλέον έτος παραμονής στην εργασία, έως και το 68ο έτος ηλικίας.
6. Καταργείται από το 2013 η ρύθμιση για συνταξιοδότηση στα 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας και όριο ηλικίας ορίζεται το 58ο έτος.
7. Προβλέπονται μεγάλες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από το 2013, ώστε το τελικό ποσό να μην υπερβαίνει το 20% των συντάξιμων αποδοχών. Μεγαλύτερα ποσά θα αναπροσαρμοστούν σταδιακά, εντός 10 ετών, αρχής γενομένης από το 2013. Από τη διάταξη αυτή εξαιρούνται οι τραπεζοϋπάλληλοι που ασφαλίζονται στο ΕΤΑΤ. 
8. Αυξάνονται από το 2013 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια σε άνδρες-γυναίκες και κατά 5 χρόνια στις μητέρες με ανήλικο παιδί.
9. Για τις από 1/1/93 ασφαλισμένες μητέρες καταργείται σταδιακά το μειωμένο όριο ηλικίας, με την προσθήκη ενός χρόνου κατ’ έτος και μέχρι το 55ο. Το κατώτατο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για μητέρες ασφαλισμένες από 1/1/93 και μετά, οι οποίες έχουν 3-5 παιδιά, καθορίζεται στο 55ο έτος. 
10. Καταργείται σταδιακά από το 2010 η δυνατότητα λήψης μειωμένης σύνταξης στο 50ό έτος ηλικίας των ασφαλισμένων μητέρων στο ΙΚΑ με ανήλικα παιδιά και 5.500 ημέρες ασφάλισης, με την προσθήκη ενός έτους ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση των 55 ετών.
11. Προβλέπεται σταδιακή αύξηση κατά έξι μήνες ανά έτος από την 1-1-2013 μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους συνταξιοδότησης, για όλους τους ασφαλισμένους και του 57ου έτους για τους ασφαλισμένους στα βαρέα και ανθυγιεινά.
12. Προβλέπονται μέτρα (;) για την προστασία της μητρότητας, καθώς αυξάνεται ο πλασματικός χρόνος από τα 4,5 στα 5 έτη και το μέτρο απευθύνεται στις ασφαλισμένες μητέρες σε όλα τα ταμεία και καθιερώνεται πρόσθετη άδεια 6 μηνών, ενώ μειώνονται στο 50% οι ασφαλιστικές εισφορές για ένα χρόνο για το 3ο παιδί. Ειδικότερα, ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, μετά την άδεια λοχείας και της ισόχρονης προς μειωμένο ωράριο άδειας, δικαιούνται ειδική άδεια 6 μηνών. Εάν η ασφαλισμένη δεν λάβει άδεια μειωμένου ωραρίου, θα πάρει 6 μήνες άδεια μετά την άδεια λοχείας και μετά θα κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου. 
Ο ΟΑΕΔ θα καταβάλλει στη νέα μητέρα ποσό ίσο με το κάθε φορά κατώτατο μισθό, μείον την εισφορά που αντιστοιχεί στην ασφαλισμένη, ενώ θα καταβάλλει και εργοδοτική εισφορά, προκειμένου να υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη στο ΙΚΑ.
13. Δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης έχουν όσες γυναίκες αποκτήσουν πρώτο, δεύτερο ή τρίτο παιδί μέσα στο τρέχον έτος.
14. Θίγονται και οι ασφαλισμένοι προ του 1983, αφού οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ που δεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2013, θα πρέπει τώρα να συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια για να συνταξιοδοτηθούν.
15. Αυξάνουν σταδιακά, ανά δέκα κατά έτος, τα ημερομίσθια που απαιτούνται για τη λήψη παροχών υγείας στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Για τις παροχές σε είδος αυξάνουν από 50 σε 100, ενώ για τους οικοδόμους από 40 σε 80. Για τις παροχές σε χρήμα αυξάνουν από 100 σε 120, ενώ για τους οικοδόμους από 80 σε 100. Το μέτρο θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2009. Δηλαδή, για να δικαιούται ένας εργαζόμενος παροχές υγείας θα πρέπει να έχει 100 τουλάχιστον ημερομίσθια, αντί των 50 που απαιτούνται σήμερα.
16. Ενοποιούνται το ΤΣΠΕΑΘ, το ΤΑΙΣέΤ, το ΤΑΤΑ και το ΤΣΕέΠ, δηλαδή τα ταμεία των δημοσιογράφων και του προσωπικού εφημερίδων, περιοδικών και ηλεκτρονικών μέσων, των τεχνικών Τύπου και των εφημεριδοπωλών και δημιουργείται το Ταμείο Τύπου. Το Ταμείο αυτό θα χρηματοδοτείται, εκτός από τις εισφορές, και από το 10% του αγγελιοσήμου.
17. Δημιουργείται από την 1/1/2009 Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, στο οποίο θα κατευθυνθεί, εκτός των άλλων, το 10% των κοινωνικών πόρων, γεγονός που προκαλεί την έντονη αντίδραση των ασφαλισμένων στα ταμεία που έχουν κοινωνικούς πόρους.
18. Από την 1η Ιουνίου του 2009, καθιερώνεται υποχρεωτικά για όλους τους πολίτες ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης και η χρήση ειδικής κάρτας, στο πλαίσιο άλλης μιας προσπάθειας για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
19. Οι ασφαλιστικές ρυθμίσεις δεν αγγίζουν τους νυν βουλευτές. Σε ό,τι αφορά στο ασφαλιστικό καθεστώς των βουλευτών, θα υπάρξει ανεξάρτητη νομοθετική ρύθμιση, σε δεύτερο χρόνο, σύμφωνα με την οποία συνταξιοδοτικό δικαίωμα θα κατοχυρώνεται έπειτα από θητεία οκτώ και όχι τεσσάρων χρόνων, όπως ισχύει σήμερα, με όριο ηλικίας το 65ο έτος, αλλαγές, που θα ισχύσουν από τις επόμενες εκλογές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι νυν βουλευτές θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με μία κοινοβουλευτική θητεία!