Όλο και περισσότερο, τον τελευταίο καιρό, ακούμε για το σύννεφο –cloud. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε περιληπτικά τι είναι το σύννεφο και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον επαγγελματία της ιδιωτικής ασφάλισης.
Αν θα έπρεπε να περιγράψουμε σε μια πρόταση το σύννεφο, θα λέγαμε ότι είναι το leasing (χρονομίσθωση) υποδομής σε υλικό (hardware) και λογισμικό (software). Αρκεί, δηλαδή, να το σκεφτούμε ως ένα μεγάλο data center που μας παρέχει υπολογιστική ισχύ, χωρίς να γνωρίζουμε πού βρίσκονται τα δεδομένα μας. Αυτή η υπολογιστική ισχύς μπορεί να παρομοιαστεί με τη μορφή ενός μεγάλου server που έχουμε στη διάθεσή μας σε εγγυημένα αδιάλειπτη λειτουργία και, ταυτόχρονα, είναι προσβάσιμος από παντού.
Αυτό που διαφοροποιεί το σύννεφο από μέχρι τώρα ανάλογες υλοποιήσεις (όπως για παράδειγμα ενός κλασικού data center), είναι ότι μας επιτρέπει να έχουμε δυναμική διάθεση υπολογιστικής ισχύος (π.χ. «δημιουργία» και διάθεση σειράς μηχανών «στο φτερό»). Είναι σχεδιασμένο για χρήση από τεχνικό προσωπικό και σε μεγάλο βαθμό απαιτεί την αυτοεξυπηρέτηση (self service) από τους χρήστες του. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του πάντως είναι το μοντέλο χρέωσης, που είναι βασισμένο στην αρχή «πληρώνω ό,τι καταναλώνω». Είναι ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς ότι ακόμα και αυτό το χαρακτηριστικό του σύννεφου είναι τεχνολογικό επίτευγμα, όχι ένα απλό μοντέλο τιμολόγησης. Κάθε υλοποίηση σύννεφου, λοιπόν, απαιτεί λογισμικό τεχνολογικής αιχμής, τόσο για την υλοποίηση των υπηρεσιών που προσφέρονται όσο και για τη διαχείρισή τους, και συνήθως είναι ανεξάρτητη από το υλικό που χρησιμοποιείται για τη φιλοξενία. Γι’ αυτό, άλλωστε, έχουν εμφανιστεί και πολλές προτάσεις από μεγάλους κατασκευαστές εξυπηρετητών, που προσφέρουν εξυπηρετητές με προ-εγκατεστημένο όλο το λογισμικό που απαιτείται για την υλοποίηση λύσεων ιδιωτικού σύννεφου }private cloud (π.χ. για τράπεζες).
Το σύννεφο το συναντάμε σε τρεις διαφορετικές μορφές:
1. Για την κατανάλωση συγκεκριμένων εφαρμογών, όπως το Office 365 της Microsoft και το Gmail της Google. Αυτή η μορφή του σύννεφου ονομάζεται SaaS (Software as a Service – λογισμικό ως υπηρεσία).
2. Για την κατανάλωση ολόκληρης πλατφόρμας φιλοξενίας και εκτέλεσης εφαρμογών, όπως το Windows Azure της Microsoft. Αυτή η μορφή ονομάζεται PaaS (Platform as a service –πλατφόρμα ως υπηρεσία) και είναι η πιο δυσνόητη για τον αναγνώστη που δεν διαθέτει ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις. Μπορούμε, πάντως, να την παρομοιάσουμε με μια υποδομή λογισμικού που μας επιτρέπει να εκτελούμε διάφορες custom εφαρμογές, όπως ένα web portal.
3. Τέλος, υπάρχει και η μορφή κατανάλωσης ενός πλήρους λειτουργικού συστήματος, π.χ. ένας ιδεατός (virtual) windows server. Σε τέτοιες μορφές κατανάλωσης του σύννεφου, που ονομάζονται IaaS (Infrastructure as a service –υποδομή ως υπηρεσία), έχουμε τον πλήρη έλεγχο του μηχανήματος.
Πέρα από την προφανή ευκολία που προσφέρει μια τέτοιου είδους διαθεσιμότητα υπολογιστικής ισχύος, ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά του σύννεφου είναι ότι μας αφαιρεί το κόστος της διαχείρισης των δεδομένων και των συστημάτων, μια και, αφενός, δεν υπάρχει λόγος για λήψη αντιγράφων ασφαλείας και, αφετέρου, οι ενημερώσεις στις νέες εκδόσεις λειτουργικών συστημάτων και εφαρμογών γίνονται από τους διαχειριστές του σύννεφου. Πάντως, ο κύριος λόγος για τον οποίο είναι ελκυστική η χρήση του σύννεφου είναι η μείωση του κόστους, μια και δεν απαιτείται αρχική επένδυση και η χρέωση είναι ανάλογη της χρήσης. Σε μια πρόσφατη ημερίδα για το σύννεφο, κάναμε έναν πρόχειρο υπολογισμό του κόστους ενός μηχανήματος που χρησιμοποιείται ως server (απλό PC σε συνεχή λειτουργία) και του κόστους ενός μηχανήματος με προδιαγραφές server και είδαμε ότι στην 3ετία απαιτούνται €2.222 και €5.168, αντίστοιχα. Μια ανάλογη λύση στο σύννεφο, στην 3ετία θα κόστιζε €1.800 και €3.600, αντίστοιχα, δηλαδή θα είχαμε μια οικονομία της τάξης του 19% και 30%, αντίστοιχα.
Ένας συνήθης προβληματισμός είναι αυτός της ασφάλειας των δεδομένων. Όσον αφορά την ασφάλεια των δεδομένων, στα data centers θεωρούμε ότι δεν δικαιολογείται κανείς να έχει αμφιβολίες, μια και ακολουθούνται τα αυστηρότερα δυνατόν μέτρα από κορυφαίους επαγγελματίες του χώρου. Όσον αφορά την επεξεργασία των δεδομένων από τον πάροχο του cloud, θα λέγαμε ότι αυτό εξαρτάται από την εταιρεία-πάροχο και συνήθως από το αν η υπηρεσία δίνεται δωρεάν.
Υπάρχουν πάντως εταιρείες –όπως η Microsoft– που δίνουν γραπτή εγγύηση στο χρήστη, ότι δεν πρόκειται ποτέ να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα του για επεξεργασία. Τέλος, υπάρχει και θέμα της ασφάλειας που αφορά το κομμάτι μεταφοράς των δεδομένων από το σύννεφο μέχρι την εφαρμογή-χρήστη. Αυτό πιθανόν είναι και το πιο ευαίσθητο, μια και η πολιτική ασφαλείας που ακολουθείται εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την υλοποίηση της εφαρμογής-χρήστη.
Ένας άλλος, επίσης, προβληματισμός είναι αυτός που αφορά καταρχήν τη διαθεσιμότητα του ίδιου του διαδικτύου αλλά κυρίως την «ταχύτητά» του. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το κομμάτι η χώρα μας είναι αρκετά πίσω. Ο ρυθμός ανταλλαγής δεδομένων δεν είναι του επιπέδου των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που έχουμε φαινόμενα διακοπής της πρόσβασης στο διαδίκτυο. Συνεπώς, πρέπει κανείς πριν προχωρήσει σε μια υλοποίηση που περιλαμβάνει το σύννεφο, να αναρωτηθεί πόσο καλή είναι η ποιότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο που έχει στην επιχείρησή του βάσει της μέχρι τώρα εμπειρίας του.
Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι το σύννεφο προσφέρει σήμερα στον επαγγελματία της ασφάλισης, που έχει αυξημένες ανάγκες μηχανοργάνωσης και διαχείρισης δεδομένων, την ευκαιρία να το καταναλώσει τόσο ως server υποδομή όσο και ως έναν αξιόπιστο πάροχο εφαρμογών με τη μορφή συνδρομητικής υπηρεσίας. Μια υιοθέτηση του σύννεφου ως μέρος της υποδομής ενός ασφαλιστικού γραφείου μπορεί να επιφέρει αξιοπρόσεκτη μείωση του κόστους, ενώ βοηθά την επιχείρηση να παραμένει τεχνολογικά «ενήμερη», εξασφαλίζοντας την ακεραιότητα και ασφάλεια των δεδομένων.
Το σύννεφο δεν είναι μόδα, ήρθε για να μείνει, γιατί μειώνει τα κόστη, ενώ βελτιώνει την ποιότητα των πληροφοριακών συστημάτων που χρησιμοποιούμε καθημερινά, μεταλλάσσοντάς τα σε υπηρεσίες.
* Ο Στάθης Μαρίνος είναι απόφοιτος και υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Τόσο από την ερευνητική του δραστηριότητα όσο και από την εμπορική του δραστηριότητα ως αναλυτής και προγραμματιστής εφαρμογών ευρύτερου ενδιαφέροντος σχεδόν σε όλα τα business domains, έχει μεγάλη ευχέρεια στη χρήση νέων τεχνολογιών και εργαλείων ανάπτυξης και πολύ μεγάλη εμπειρία σε Ευρωπαϊκά και Ελληνικά Ερευνητικά Προγράμματα στους τομείς της υγείας και της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Έχει δημοσιεύσει διάφορα papers σε επιστημονικά βιβλία, περιοδικά και συνέδρια. Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται επιχειρηματικά με την εταιρεία SafeCape Παραγωγή Λογισμικού ΕΠΕ, στην οποία είναι μέτοχος και διαχειριστής. Τέλος, είναι ο product manager του προϊόντος Insurance.Office της SafeCape.
