Tα μέλη του Συνδέσμου, τα τελευταία χρόνια, κάνουν μία προσπάθεια να βρουν κοινές συνισταμένες ως φυσικά πρόσωπα, τις οποίες ελπίζουν να αξιοποιήσουν ως βάση συνεννόησης και όταν συναντιούνται με τις θεσμικές τους ιδιότητες, με απώτερο σκοπό να διαμορφώσουν ένα νέο κλίμα και μια νέα κουλτούρα στην αγορά. Αυτό, βεβαίως, μοιάζει αρκετά μακρινό, αφού η κατεστημένη εταιρική κουλτούρα φαίνεται να έχει ακόμα γερές αντιστάσεις και να μην επιτρέπει –στο βαθμό ίσως που χρειάζεται η αγορά– να ακουστούν νέες φωνές και να υιοθετηθεί ένας νέος τρόπος προσέγγισης των θεμάτων που την απασχολούν. Εντούτοις, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις καλές προθέσεις ούτε να παραβλέψει τα ενδιαφέροντα θέματα που επιλέγει να προσεγγίσει και να αναδείξει ο ΣΕΣΑΕ.
Η εκδήλωση
Η εκδήλωση για τη διαφάνεια στη δημοσιοποίηση στοιχείων πραγματοποιήθηκε στις 14 Ιουνίου, με ομιλητές την κα Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ, την κα Δέσποινα Ξενάκη, Partner της εταιρείας ERNST & YOUNG, τον κ. Ιωάννη Χατζηβασίλογλου, Αναλογιστή της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης, τον κ. Γεώργιο Δαλιάνη, C.E.O. της εταιρείας AON RISKS SERVICES, και τον κ. Βασίλη Αντωνιάδη, Διευθυντή Επενδύσεων της εταιρείας ALICO ΑΕΔΑΚ, οι οποίοι προσέγγισαν το θέμα από τη θέση ευθύνης του ο καθένας.
Στόχος των ομιλητών ήταν να καταδείξουν τη συμβολή της δημοσιοποίησης των οικονομικών και άλλων στοιχείων στη διαμόρφωση πληρέστερης και σαφέστερης εικόνας της φερεγγυότητας και αξιοπιστίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, αφενός, για πληροφόρηση του κοινού και, αφετέρου, για τις ανάγκες ελέγχου από την εποπτική αρχή.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις ρυθμίσεις του Solvency II και ειδικότερα του 3ου πυλώνα του, ο οποίος προβλέπει τη δημοσιοποίηση όλων εκείνων των στοιχείων που θα επιτρέψουν στον καταναλωτή, το συνεργάτη και το μέτοχο της ασφαλιστικής εταιρείας να την αξιολογήσουν και να συνεχίσουν να την εμπιστεύονται, να συνεργάζονται μαζί της και να επενδύουν σε αυτή.
Τι προβλέπει ο 3ος πυλώνας του Solvency II
Πιο συγκεκριμένα, με τον 3ο πυλώνα του Solvency II, κάθε εταιρεία θα είναι υποχρεωμένη, αμέσως μετά το κλείσιμο της οικονομικής της χρήσης, να δημοσιοποιεί στοιχεία σχετικά με: τις δραστηριότητες και τις επιδόσεις της, το σύστημα διακυβέρνησης που ακολουθεί και τους κινδύνους που αναλαμβάνει, τα στοιχεία ενεργητικού της και τις προβλέψεις της, τη διαχείριση των κεφαλαίων και τις επενδύσεις της.
Τα στοιχεία αυτά θα περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση που θα πρέπει να δημοσιοποιεί (SFCR: Solvency & Financial Condition Report). Παράλληλα, θα υπάρχουν και έκτακτες δημοσιοποιήσεις: είτε υποχρεωτικές, όταν υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις που επηρεάζουν και αλλάζουν τα δεδομένα, όπως αυτά εκτίθενται στην ετήσια έκθεση, είτε προαιρετικές, όταν απαιτούνται επιπλέον πληροφορίες ή επεξηγήσεις για τη φερεγγυότητα και τη χρηματοοικονομική κατάσταση της εταιρείας.
Ο όγκος των πληροφοριών εξυπηρετεί τη διαφάνεια;
Όλη αυτή η διαδικασία θα παραγάγει έναν όγκο πληροφοριών, τον οποίο δεν είναι σίγουρο ότι όλοι οι αποδέκτες, και κυρίως οι καταναλωτές και ένα μεγάλο ίσως κομμάτι των διαμεσολαβητών, θα είναι σε θέση να τις κατανοήσουν, αν δεν έχουν τις κατάλληλες γνώσεις, ενώ σίγουρα κάποιοι δεν έχουν και το χρόνο να διαβάσουν πολυσέλιδες αναφορές. Όπως επεσήμανε η κα Αντωνάκη, που έθιξε το ζήτημα, για να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της διαφάνειας, οι πληροφορίες που απευθύνονται στον καταναλωτή θα πρέπει να είναι απλές, εύληπτες και ουσιαστικές, ενώ εξίσου σημαντικό είναι το να μην παράγουν κόστος.
Εργαλείο ανάλυσης
Από την άλλη, αυτός ο όγκος των πληροφοριών αναμένεται θα αξιοποιηθεί παραγωγικά από αναλυτές, δημοσιογράφους, οίκους αξιολόγησης, ανταγωνισμό, αφού θα έχουν πρόσβαση σε στοιχεία, που θα τους επιτρέπουν την ανάλυση και εξαγωγή ενδιαφερόντων συμπερασμάτων. Βέβαια, όπως επεσήμανε η κα Ξενάκη, το πρόβλημα ειδικά για την ελληνική αγορά βρίσκεται στη δυσκολία της σύγκρισης των στοιχείων, αφού, λόγω των διαφορετικών λογιστικών προτύπων που χρησιμοποιούνται, η πληροφόρηση είναι ανισομερής. Όπως ανέφερε, τα ΔΠΧΑ δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη και έγκυρη πληροφόρηση για την κατάσταση μιας εταιρείας και σε πολλά σημεία ταυτίζονται με αυτά που ζητά ο 3ος πυλώνας του Solvency II. Επομένως, για τις εταιρείες που τα χρησιμοποιούν θα είναι και πιο εύκολη η προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Άσχετα από το υπό εξέταση θέμα της διαφάνειας, η ύπαρξη μιας κοινής βάσης και τρόπου υπολογισμού των οικονομικών στοιχείων των ασφαλιστικών εταιρειών κρίνεται ως απολύτως αναγκαία, όχι μόνο για τους ορκωτούς λογιστές όπως η κα Ξενάκη αλλά για όλους όσους ασχολούνται με τα στατιστικά της αγοράς και προσπαθούν να εξαγάγουν ασφαλή συμπεράσματα για το πού πηγαίνει ο κλάδος και ίσως θα έπρεπε κάτι να γίνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο ρόλος των διαμεσολαβητών
Ειδικά για τους διαμεσολαβητές θα πρέπει να αναφερθεί ότι, εκτός από αποδέκτες της πληροφόρησης, καλούνται να παίξουν έναν εξίσου καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πληροφόρησης που θα δώσει μια εταιρεία. Πιο συγκεκριμένα, από την αξιοπιστία και την πληρότητα και των δικών τους πληροφοριών θα εξαρτηθούν πολλές από τις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα των εταιρειών, σχετικά με τους κινδύνους που θα αναλάβουν.
Ταυτόχρονα, και οι ίδιοι ως εταιρείες θα κληθούν να δουλέψουν με τα ίδια πρότυπα. Για τους μεσίτες αντασφάλισης αυτό δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Δαλιάνη, αλλά οι υπόλοιποι διαμεσολαβητές σίγουρα θα προβληματιστούν αρκετά, αφού ένα μέρος του βάρους θα μετακινηθεί και σ’ αυτούς. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι εταιρείες captive, οι οποίες δεν μπορούν να δημοσιοποιούν στοιχεία που θα δημιουργήσουν ενδεχομένως πρόβλημα στις μητρικές τους.
Απροετοίμαστο το 84% των εταιρειών
Για να επανέλθουμε στις ασφαλιστικές, μέχρι στιγμής η όποια πληροφόρηση βγαίνει προς τα έξω είναι αρκετά αποσπασματική και σίγουρα δεν επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα για τη θέση της εταιρείας, τουλάχιστον όχι σ’ αυτούς που έχουν τη μικρότερη πρόσβαση σε στοιχεία, όπως οι καταναλωτές και οι διαμεσολαβητές.
Όταν εφαρμοστεί η οδηγία, η διαδικασία της δημοσιοποίησης θα είναι συνεχής και επαναλαμβανόμενη. Η εφαρμογή, εδώ και χρόνια, αντίστοιχου μοντέλου στο χώρο των Α/Κ, στο οποίο αναφέρθηκε στην εισήγησή του ο κ. Αντωνιάδης, δείχνει ότι δεν είναι ακατόρθωτο να εφαρμοστεί και στον ασφαλιστικό χώρο. Απαιτείται, όμως, από μέρους των ασφαλιστικών εταιρειών να επενδύσουν στην εσωτερική τους οργάνωση, με τη δημιουργία των κατάλληλων συστημάτων και υποδομών, ώστε να είναι σε θέση να συγκεντρώνουν και να δημοσιοποιούν όλα αυτά τα στοιχεία και ταυτόχρονα να εξασφαλίζουν την ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών. Μέχρι στιγμής, όπως ανέφερε ο κ. Δαλιάνης, σε αντίθεση με το βάρος που έχουν ρίξει στον 1ο και 2ο πυλώνα της οδηγίας, το 84% των εταιρειών δεν έχει κάνει καμία προετοιμασία όσον αφορά τον 3ο πυλώνα.
Τα οφέλη
Η προετοιμασία αυτή βεβαίως θα τους δημιουργήσει πρόσθετα κόστη, αλλά εκτιμάται ότι, μακροπρόθεσμα, θα είναι προς όφελος της αγοράς, αφού θα της δώσει προστιθέμενη αξία και αξιοπιστία.
Πιο συγκεκριμένα, οι εταιρείες θα υποχρεούνται να γνωστοποιούν την όποια αλλαγή της οικονομικής τους κατάστασης, τι διορθωτικές κινήσεις σκοπεύουν να κάνουν, αν αυτές εγκρίθηκαν ή όχι από την εποπτική αρχή, οπότε αυτό θα βοηθήσει σημαντικά στο να αποφευχθούν φαινόμενα Ασπίδας.
Την ίδια στιγμή, η δημοσιοποίηση των στοιχείων θα λειτουργήσει θετικά στην προσέλκυση μετόχων. Όπως εξήγησε ο κ. Χατζηβασίλογλου, το Solvency I έδινε έμφαση στα αποθέματα ως μέσο προστασίας των εταιρειών. Στο Solvency ΙΙ η προστασία εξαρτάται από την εισροή κεφαλαίων. Με τον 3ο πυλώνα της οδηγίας εξασφαλίζεται ότι θα δίνονται οι πληροφορίες που θα προσελκύσουν μετόχους, οι οποίοι θα επενδύσουν κεφάλαια όταν η εταιρεία τα χρειάζεται.
Όπως και να έχει, η διαφάνεια στην ασφαλιστική αγορά επιβάλλεται, όπως εξήγησε η κα Αντωνάκη, αφενός, από το γεγονός ότι ασφάλιση σημαίνει πίστη-εμπιστοσύνη και, επομένως, πληροφόρηση. αφετέρου, από τον ίδιο τον κοινωνικό χαρακτήρα της ιδιωτικής ασφάλισης, από το σύνθετο χαρακτήρα των προϊόντων της αλλά και την επιφυλακτικότητα που έχει δημιουργήσει η χρηματοοικονομική κρίση, για το ποια είναι η κατάσταση κάθε εταιρείας.
Αν θα πρέπει η αγορά μας να περιμένει ή όχι την εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών για να την κάνει μέρος της εταιρικής της κουλτούρας είναι άλλο θέμα, που θα πρέπει τα μέλη της να το εξετάσουν όχι μόνο ως φυσικά πρόσωπα αλλά και ως θεσμικά όργανα.
Δήμητρα Καζάντζα
