«Ώρα για επαγρύπνηση και συνετή προετοιμασία»

Εντός των προσεχών ετών, η ασφαλιστική βιομηχανία καλείται να αντιμετωπίσει αρκετές προκλήσεις και, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η ένταση των συνεπειών τους θα είναι μεγάλη. Τα ΔΛΠ επέφεραν ήδη σημαντικές αλλαγές στον τρόπο παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων αλλά και αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης των εταιριών. Το νέο αυστηρό χρηματοοικονομικό περιβάλλον απαιτεί εταιρίες με υγιή χαρακτηριστικά, άμεσα συγκρίσιμες σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, που να προστατεύουν τον καταναλωτή. Παθήματα του παρελθόντος, εντός και εκτός του ασφαλιστικού χώρου, δημιούργησαν την ανάγκη να μπουν αυστηρότερα πλαίσια εργασίας και εποπτείας, με τη χρήση πιο σύγχρονων μεθόδων. 
Στον ασφαλιστικό χώρο “κυοφορούνται” αλλαγές που είναι αρκετά κοντά μας, ώστε να μας προβληματίσουν. Οι τεχνικές αναλύσεις που θα ακολουθήσουν τα επόμενα έτη μέχρι το 2010 –και ειδικά μετά τα μέσα του 2007, οπότε θα εκδοθεί η οδηγία για το Solvency II (δηλαδή το νέο εποπτικό πλαίσιο Φερεγγυότητα ΙΙ)– θα είναι πολλές. Τα τεχνικά τμήματα των εταιριών και οι εταιρίες συμβούλων ήδη “έχουν πάρει φωτιά”.
Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά για το πλήθος των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην ευρωπαϊκή αγορά σήμερα; 
Τα κεφάλαια, που θα πρέπει να υπάρχουν για να χαρακτηρίζονται οι εταιρίες φερέγγυες, θα υπολογίζονται με ένα πιο σύνθετο και δυναμικό τρόπο, που να αντανακλά πλήρως τα “ρίσκα” της κάθε επιχείρησης. Ακροβατικές πολιτικές δεν θα μένουν ατιμώρητες, τουλάχιστον κεφαλαιακά. Επίσης, η εποπτεία θα προσαρμοστεί, ώστε να ελέγχει και να παρεμβαίνει με πιο άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο. Οι διοικήσεις των εταιριών, εκτός από την ανάπτυξη του όγκου των εργασιών και την κερδοφορία, θα ενδιαφέρονται για το κόστος του κεφαλαίου που δεσμεύουν από τους μετόχους και οι επιλογές τους θα γίνονται λαμβάνοντας υπόψη ένα ακόμα σύνθετο κριτήριο. Το ασφαλιστικό περιβάλλον θα είναι πιο συγκρίσιμο από ποτέ για ανάπτυξη και επενδύσεις και οι καταναλωτές θα δύνανται να κάνουν πιο εύκολα συγκρίσεις, για να επιλέξουν πού θα ασφαλιστούν. Πιθανόν η ανάπτυξη εργασιών σε εξειδικευμένους κινδύνους να είναι μια εξέλιξη, τουλάχιστον για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι Ισολογισμοί των εταιριών θα αποτιμώνται σε αγοραίες τιμές (η αλλαγή επέρχεται κυρίως σε ό,τι αφορά στο Παθητικό), με όλα τα συνεπακόλουθα που αυτό σημαίνει. Η ενσωματωμένη αξία της εταιρίας θα αποτιμάται σε λίγα χρόνια από σήμερα με τελείως διαφορετικούς τρόπους.
Ας δούμε όμως, κάποια ενδεικτικά παραδείγματα για το τι σημαίνει πιο ειδικά το Solvency II. 
Σήμερα, δύο εταιρίες με τον ίδιο όγκο μαθηματικών αποθεμάτων έχουν περίπου το ίδιο Περιθώριο φερεγγυότητας (με κάποιες απλουστεύσεις στον υπολογισμό για χάρη ευκολίας). Αν όμως η μία εταιρία έχει μόνο Πρόσκαιρες Ασφαλίσεις και η άλλη Ασφαλίσεις Συνταξιοδότησης, τα απαιτούμενα Κεφάλαια, στο νέο πλαίσιο, θα είναι πολλαπλάσια για την Εταιρία με τα συνταξιοδοτικά. Επίσης, το είδος των περιουσιακών στοιχειών που καλύπτουν αυτά τα αποθέματα θα έχει σημασία. Ακόμα και σε περίπτωση εταιριών που προωθούν το ίδιο προϊόν, έχουν ίδια Μαθηματικά Αποθέματα, αλλά η μία επενδύει 100% σε Ομόλογα και η άλλη 100% σε μετοχές (αν μπορούσε θεωρητικά), τα απαιτούμενα κεφάλαια για την εταιρία που επενδύει σε μετοχές θα ήταν μεγαλύτερα. Ας υποθέσουμε ότι οι δύο εταιρίες έχουν τα ίδια αποθέματα, το ίδιο ασφαλιστικό προϊόν και επενδύουν και οι δύο 100% σε ομόλογα, με τη διαφορά ότι η μία επενδύει σε ομόλογα γερμανικού δημοσίου και η άλλη σε ελληνικά ομόλογα, πάλι θα είχαμε διαφοροποίηση στο ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίων, εξαιτίας της διαφοροποίησης του Credit Rating του εκδότη κάθε ομολόγου. Και η λίστα θα μπορούσε να συνεχίζεται…
Με το Slovency II θα μιλάμε πλέον για διαδικασίες ακτινογράφησης “ρίσκων”, που θα επιτρέπουν στις εταιρίες να διαβλέπουν έγκαιρα και να δρουν. Με συνετές πολιτικές επενδύσεων, τα κατάλληλα χρηματοοικονομικά εργαλεία, εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων ανάληψης κινδύνων, επιλογή κατάλληλου είδους αντασφάλισης, ανάλογα με το ρίσκο, στρατηγικές διαφοροποίησης κινδύνων και αύξησης διατηρησιμότητας υγιούς χαρτοφυλακίου, οι εταιρίες θα μπορούν να μειώσουν το ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίων και, παράλληλα, να ανεβάσουν το δείκτη κέρδη προς δεσμευμένα κεφάλαια. 
Χωρίς καμιά διάθεση κινδυνολογίας, νομίζω ότι είναι ώρα για επαγρύπνηση και συνετή προετοιμασία. Μπορούμε ακόμα να προλάβουμε δυσάρεστες κεφαλαιακές εκπλήξεις, αρκεί να προετοιμαστούμε. Τι πρέπει να γίνει; 
Για να ενταχθεί επιτυχώς η ελληνική ασφαλιστική αγορά στο νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται, θα χρειαστεί ενδυνάμωση των τεχνικών τμημάτων με εξειδικευμένα στελέχη, συμμετοχή σε σεμινάρια, επένδυση σε μηχανογραφικά συστήματα χρηματοοικονομικών προβολών αλλά και συμμετοχή μέσω της ΕΑΕΕ στο διάλογο που αναπτύσσεται σε επίπεδο ευρωπαϊκών χωρών. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να μην είμαστε σαν ασφαλιστική αγορά έτοιμοι και υποψιασμένοι να συνειδητοποιήσουμε τι γίνεται και να κληθούμε το 2010 να αυξήσουμε τα κεφάλαια μας σε δυσθεώρητα επίπεδα. Γιατί, πολύ απλά, το Solvency ΙΙ σημαίνει να υπολογίσουν οι Εταιρίες τα κεφάλαια που θα τους επιτρέπουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, σε περίπτωση που χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τα χειρότερα πιθανά σενάρια από άποψη κινδύνων.
Αν πραγματικά ενδιαφερόμαστε να δείξουμε στο σύγχρονο καταναλωτή ασφαλιστικών υπηρεσιών ότι η αγορά έχει αξιοπιστία και όραμα, νομίζω ότι και μόνο η προβολή της όποιας προετοιμασίας μας θα δείξει ότι δρούμε για να προφυλάξουμε τους καταναλωτές από δυσάρεστες εκπλήξεις και αθέτηση μελλοντικών υποσχέσεων.