Τις τελευταίες εβδομάδες, στις συζητήσεις όλων, το θέμα-ερώτημα που κυριαρχεί αφορά στις συνέπειες της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης στην πραγματική οικονομία ή, αλλιώς, στο …πορτοφόλι μας. Το δεύτερο θέμα, που κυριαρχεί στις συζητήσεις όλων όσων δραστηριοποιούνται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στην ασφαλιστική βιομηχανία, είναι η σχεδιαζόμενη αναζήτηση στρατηγικού εταίρου για την Εθνική Ασφαλιστική.
Επειδή «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα», όπως έλεγε ένα “σύνθημα” πριν μερικά χρόνια, και επειδή όσοι ζούμε στο …κλεινόν άστυ δεν έχουμε ίδια αντίληψη των συνθηκών και του ρυθμού στον οποίο κινείται η υπόλοιπη Ελλάδα, ζητήσαμε τη “συνδρομή” κάποιων επαγγελματιών που ζουν και δραστηριοποιούνται εκτός των …τειχών. Ο στόχος μας προφανής: να “αφουγκραστούμε”, κατά το δυνατόν, τον παλμό της “περιφέρειας”, αναφορικά με τα δύο παραπάνω θέματα, γιατί, πολλές φορές, είναι πιο αντιπροσωπευτικός, απαλλαγμένος από τις “φιοριτούρες” που συνοδεύουν όλους εμάς που ζούμε στο κέντρο λήψης –υποτίθεται– των αποφάσεων.
Οι ασφαλιστικοί πράκτορες κ.κ. Ιωάννης Καραποναρλίδης, Ηλίας Κονταξής, Γιώργος Λύτινας, Χάρης Μιζεράκης, Δημήτρης Παπανικολάου, πρόεδροι των κατά τόπους συλλόγων ασφαλιστικών πρακτόρων (με εξαίρεση τον κ. Μιζεράκη, ο οποίος είναι γενικός γραμματέας), μοιράστηκαν μαζί μας τις σκέψεις, τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους.
Κοζάνη, Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα οι πόλεις στις οποίες έχουν τα επαγγελματικά τους γραφεία και κατ’ επέκταση Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος, Κρήτη, Θεσσαλία, οι περιοχές στις οποίες αναπτύσσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα.
Οι απόψεις που εκφράζουν θεωρούμε ότι είναι αντιπροσωπευτικές, δεδομένου ότι, λόγω των θέσεών τους και της συνδικαλιστικής τους δράσης, είναι γνώστες και κοινωνοί των προβληματισμών των κατά τόπους συναδέλφων τους.
Στα πλαίσια των συζητήσεών μας, τους θέσαμε και τα ακόλουθα συγκεκριμένα ερωτήματα:
l Ποιες είναι οι αντιδράσεις των πελατών-ασφαλισμένων τους, στα πλαίσια της οικονομικής ανασφάλειας που βιώνουμε, ως απότοκο της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.
l Ποια είναι η άποψή τους για τη σχεδιαζόμενη αναζήτηση στρατηγικού εταίρου για την Εθνική Ασφαλιστική και ποιες θα είναι οι συνέπειες από την ευόδωση του σχεδίου για την ελληνική ασφαλιστική αγορά.
«Αγωνιζόμαστε για το ζην, το ευ ζην το έχουμε …ξεχάσει»
Κοινή είναι η διαπίστωση-παραδοχή όλων των συνομιλητών μας για την οικονομική δυσπραγία που είναι διάχυτη στην αγορά, αλλά και για την οικονομική ανασφάλεια, όχι μόνο μεταξύ των ασφαλισμένων, αλλά στο σύνολο της κοινωνίας.
Όπως μας είπαν, πελάτες τους-ασφαλισμένοι συνάπτουν ασφαλιστήρια συμβόλαια από το υστέρημά τους. Ο κ. Ηλίας Κονταξής μας ανέφερε για παράδειγμα ότι, ειδικά το τελευταίο διάστημα, άνθρωποι του μεροκάματου (π.χ. οικοδόμοι) συνάπτουν νοσοκομειακά προγράμματα, για να έχουν καλύτερες υπηρεσίες υγείας, αν –ο μη γένοιτο– παραστεί ανάγκη. Ίσως να είναι “τοπικό φαινόμενο”, διευκρίνισε ο κ. Κονταξής, εξαιτίας του προβλήματος που έχει προκύψει με τα νοσοκομεία στην Πάτρα, πάντως είναι αξιοσημείωτο ότι, σε καιρούς οικονομικής στενότητας, άνθρωποι του μεροκάματου σπεύδουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που τους παρέχει η ιδιωτική ασφάλιση, βρίσκοντας σ’ αυτή μια διέξοδο –κι αυτό είναι αναμφισβήτητα ελπιδοφόρο. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο κ. Κονταξής, δεν υπάρχει αντίστοιχη τάση για σύναψη συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Παρά την ανασφάλεια των εργαζομένων για το μέλλον των συντάξεών τους, φαίνεται ότι «τα συνταξιοδοτικά δεν πείθουν ακόμη», μας είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κονταξής.
Ο κ. Δημήτρης Παπανικολάου, δραστηριοποιούμενος σε μια άκρως αγροτική περιφέρεια της Ελλάδας, επισήμανε επίσης τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συντοπίτες του, λόγω της σημαντικής μείωσης του εισοδήματος των αγροτών. Όπως μας είπε, ο ασφαλιστικός κλάδος που κυρίως “κινείται” είναι αυτός του αυτοκινήτου, προφανώς λόγω της υποχρεωτικότητάς του, αν και το “φαινόμενο” της κυκλοφορίας ανασφάλιστων οχημάτων δεν λείπει ούτε από τη Θεσσαλία.
Αξιοσημείωτη και η επισήμανση του κ. Παπανικολάου ότι «η επαρχία είναι αιμοδότης για τις ασφαλιστικές εταιρίες, λόγω του χαμηλού δείκτη ζημιών που εμφανίζει, κυρίως σε κλοπές», υποδεικνύοντας έτσι τις συνέπειες που θα έχει για τα χαρτοφυλάκιά τους η μείωση της ροής των από την επαρχία εισερχόμενων εργασιών.
Ο κ. Ιωάννης Καραποναρλίδης περιέγραψε εύγλωττα την κατάσταση με μία μόνο πρόταση: «Αγωνιζόμαστε για το ζην, το ευ ζην το έχουμε …ξεχάσει», ενώ ο κ. Χάρης Μιζεράκης, πέραν της παρατηρούμενης έλλειψης ρευστού από την αγορά, μας επισήμανε και τη διάχυτη ανησυχία μεταξύ των συντοπιτών του Κρητικών, για το τι μας επιφυλάσσει, οικονομικά, το άμεσο μέλλον.
Δεν αυξήθηκαν οι πρόωρες εξαγορές συμβολαίων
Στο ερώτημά μας αν, μέσα σ’ αυτό το κλίμα της γενικευμένης οικονομικής ανασφάλειας, υπάρχουν ασφαλισμένοι που έσπευσαν να εξαγοράσουν συμβόλαια (κυρίως συνταξιοδοτικά), φοβούμενοι για το …μέλλον των εταιριών της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, όλοι μας απάντησαν αρνητικά. Οι ασφαλισμένοι είναι μεν ανήσυχοι και θέτουν ερωτήματα, όμως κανείς δεν βρίσκεται σε …πανικό, ώστε να κάνει βεβιασμένες κινήσεις.
Όπως μας διευκρίνισαν, οι περιπτώσεις πρόωρης εξαγοράς συμβολαίων είναι ελάχιστες, και όποτε συνέβη αυτό έγινε για καθαρά προσωπικούς οικονομικούς λόγους συγκεκριμένων πελατών τους. Ο κ. Γιώργος Λύτινας, μάλιστα, υπογράμμισε ότι «οι Έλληνες ασφαλισμένοι πρέπει να είναι ήσυχοι. δεν υπάρχει φόβος για τη δική μας αγορά».
Τα πιο δύσκολα έπονται
Οι προβλέψεις όλων για την …επόμενη ημέρα δεν χαρακτηρίζονται σε καμία περίπτωση αισιόδοξες. Εστιάζουν, κατ’ αρχάς, στα του επαγγέλματός τους, λέγοντας ότι τα έξοδα που συνεπάγεται η λειτουργία των ασφαλιστικών τους πρακτορείων μέρα με τη μέρα αυξάνονται. έπό αυτό το πρίσμα, μας διατυπώθηκε και η πλέον δυσοίωνη πρόβλεψη από τον κ. Κονταξή, για αποχώρηση χιλιάδων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών από το επάγγελμα, μη δυνάμενοι να αντέξουν τα υψηλά κόστη λειτουργίας των γραφείων τους.
Για τα αμέσως επόμενα χρόνια, προβλέπουν ότι η πρόσκτηση ασφαλιστικών εργασιών θα είναι πιο δύσκολη, ενώ θεωρούν σχεδόν δεδομένη τη μείωση του αριθμού των ασφαλιστικών εταιριών που θα λειτουργούν στην ελληνική αγορά.
«Σε δύο-τρία χρόνια, θα δούμε μεγάλες αλλαγές και ανακατατάξεις», μας είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κονταξής, προσθέτοντας ότι «το χρήμα λιγοστεύει και τα επόμενα χρόνια θα είναι πολύ δύσκολα και για τις ασφαλιστικές εταιρίες».
Εκφράστηκαν ακόμα φόβοι για τη δημιουργία, μεσοπρόθεσμα, ολιγοπωλιακών συνθηκών στην ασφαλιστική αγορά, που θα αποβούν σε βάρος των καταναλωτών και των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών. Το ενδεχόμενο αυτό, μάλιστα, το συνδέουν με την ευόδωση του σχεδίου αναζήτησης στρατηγικού εταίρου για την Εθνική Ασφαλιστική, όπως εξηγούμε στη συνέχεια.
Οι ασφαλισμένοι της Εθνικής αναρωτιούνται…
Η γνωστοποίηση των προθέσεων της ΕΤΕ, αναφορικά με το μέλλον της Εθνικής Ασφαλιστικής, προκάλεσε έντονες απορίες μεταξύ των πελατών των περισσότερων συνομιλητών μας, όπως μας ανέφεραν, για τη σκοπιμότητα της κίνησης αυτής.
«Στην Εθνική είχα τις βάσεις μου, τι θα γίνει αν πουληθεί…» ήταν μια χαρακτηριστική έκφραση πελάτη του κ. Μιζεράκη, ο οποίος συνεργάζεται με την Εθνική Ασφαλιστική.
Ο κ. Λύτινας, που συνεργάζεται επίσης με την Εθνική, μας μετέφερε τις ανησυχίες πελατών του, οι οποίοι εστιάζουν στο γεγονός ότι νιώθουν εμπιστοσύνη, όντας ασφαλισμένοι στην Εθνική Ασφαλιστική, επειδή βασικός της μέτοχος είναι η Εθνική Τράπεζα, με το ειδικό βάρος που αυτή έχει. Αναρωτιούνται, λοιπόν, για …την επόμενη ημέρα, όταν η σχέση αυτή διαφοροποιηθεί.
Ο κ. Καραποναρλίδης μας μίλησε για την αναστάτωση που προκλήθηκε στην τοπική κοινωνία των ασφαλισμένων στην Εταιρία, όταν από τοπικά μέσα της Κοζάνης μεταδόθηκε λανθασμένα ότι κλείνει η Εθνική Ασφαλιστική στην Κοζάνη, αντί του ορθού: κλείνει το υποκατάστημα της Εταιρίας στην πόλη (στα πλαίσια της μείωσης του αριθμού των υποκαταστημάτων που σχεδιάζει η Εθνική Ασφαλιστική). Το παραπάνω, σε συνδυασμό με τη γνωστοποίηση των σχεδίων της ΕΤΕ για την Εταιρία, προκάλεσε «αναμπουμπούλα, κι εμείς, οι πράκτορες της Εθνικής, παθαίνουμε ζημιά, γιατί ο κόσμος είναι λίγο διστακτικός», μας είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καραποναρλίδης.
…οι ασφαλιστικοί πράκτορες βρίσκουν «συν και πλην» στα σχέδια της ΕΤΕ
Οι συνομιλητές μας, σχολιάζοντας γενικότερα τα του σχεδίου αναζήτησης στρατηγικού εταίρου για την Εθνική Ασφαλιστική, διατύπωσαν θετικές και αρνητικές απόψεις.
Ο κ. Λύτινας, χαρακτηρίζοντας την Εθνική Ασφαλιστική ως «εταιρία guarantee», με «τεράστια χαρτοφυλάκια και περιουσιακό απόθεμα», θεωρεί ότι το επωφελέστερο για το μέλλον της θα ήταν «όχι να πουληθεί εξ ολοκλήρου, αλλά να δοθεί η πλειοψηφία των μετοχών και το management σε ιδιώτη». Επισημαίνει, επίσης, ότι θα πρέπει «να αντιμετωπιστεί η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία», την οποία εντοπίζει κυρίως στη λειτουργία των περιφερειακών της γραφείων και όχι τόσο στα Κεντρικά, ενώ δικαιολογημένη θεωρεί και την απόφαση της Εταιρίας να περιορίσει τον αριθμό των υποκαταστημάτων της, προκειμένου να περιορίσει τα κόστη λειτουργίας της.
Πιστεύει ότι η έλευση ενός διεθνούς ασφαλιστικού ομίλου στην Εθνική Ασφαλιστική θα έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες: θα μεταφερθεί μια άλλη ασφαλιστική φιλοσοφία στην ελληνική πραγματικότητα, με υψηλότερη προφανώς τεχνογνωσία, όμως θα δημιουργηθούν ολιγοπωλιακές συνθήκες στην αγορά. Για την προσεχή πενταετία, ο κ. Λύτινας προβλέπει ότι θα λειτουργούν γύρω στις 15-20 εταιρίες στην αγορά μας, και εμφανίζεται προβληματισμένος ως προς το ενδεχόμενο να δούμε “συντονισμένες κινήσεις”, όσον αφορά τις πολιτικές τιμών και τους όρους συνεργασίας ασφαλιστικών εταιριών-διαμεσολαβητών.
«Η Εθνική Ασφαλιστική έχει τέτοια υποδομή, που θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη και μεγαλύτερη, αν εξέλιπε η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία», μας επισήμανε ο κ. Μιζεράκης, διατυπώνοντας όμως ταυτόχρονα την απορία του για τη σκοπιμότητα της πρόθεσης της ΕΤΕ, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Όταν έχεις ένα τόσο “δυνατό χαρτί”, όπως είναι η Εθνική Ασφαλιστική, γιατί να κάνεις μια τέτοια κίνηση;».
«Σήμερα έχουμε “αφεντικό” την ΕΤΕ, της οποίας οι γνώσεις στα ασφαλιστικά είναι περιορισμένες. Αν το καινούργιο “αφεντικό” έχει περισσότερες γνώσεις περί των ασφαλιστικών θα είναι και για μας καλύτερα» επισημαίνει ο κ. Καραποναρλίδης. Ωστόσο, δεν κρύβει την ανησυχία του για την …επόμενη ημέρα, όταν η ελληνική ασφαλιστική αγορά θα “ξενοκρατείται” και δεν θα λειτουργούν με τη σημερινή τους μορφή οι εταιρίες Εθνική και Αγροτική, οι οποίες κατά τον ίδιο λειτουργούν εξισορροπητικά στην αγορά, τόσο ως προς τα ασφάλιστρα όσο και ως προς τις προμήθειες. Σχολιάζοντας την απόφαση της Εθνικής Ασφαλιστικής να περιορίσει τον αριθμό των υποκαταστημάτων της, τη χαρακτηρίζει «νοικοκύρεμα, για να περιορίσει τα έξοδά της». Επισημαίνει επίσης ως προς αυτό ότι, αν και θεωρεί εύλογες τις αντιδράσεις των υπαλλήλων της, η Εταιρία «δεν τους αφήνει έκθετους, εφόσον τους δίνει τη δυνατότητα να απασχοληθούν στα καταστήματα της ΕΤΕ ή να αποχωρήσουν με εθελουσία».
Ο κ. Κονταξής, συνδέοντας την απόφαση της ΕΤΕ για την Εθνική με τις “επιταγές” της Βασιλείας ΙΙ, τη χαρακτηρίζει «κίνηση, προς τη σωστή κατεύθυνση», διότι «η Εθνική Ασφαλιστική θα κερδίσει σε Know How και θα υποστηριχθεί πολύ περισσότερο η ανάπτυξη και η διεύρυνσή της». Ωστόσο, τον προβληματίζει το ενδεχόμενο δημιουργίας ολιγοπωλίου στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, τα αμέσως επόμενα χρόνια, «που θα είναι σε βάρος του καταναλωτή και των διαμεσολαβούντων».
Ο κ. Παπανικολάου μας ανέφερε κατ’ αρχάς ότι «η Εθνική Ασφαλιστική θα έπρεπε να είναι η ναυαρχίδα και ο εθνικός αντασφαλιστής για τις μικρές ασφαλιστικές εταιρίες της αγοράς μας, όμως δεν το έκανε». Πιστεύει ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, η συνεργασία της με κάποιο ασφαλιστικό κολοσσό είναι αναπόφευκτη, θέτοντας το ακόλουθο χαρακτηριστικό ερώτημα: «Για πόσο θα αντέξει η Εθνική Ασφαλιστική, με τη δομή που έχει, τα “μεγαθήρια” που θα έρθουν, και θα προσβλέπουν στην περίθαλψη και τη συνταξιοδότηση;», ενώ παράλληλα συμπληρώνει: «Ό,τι είναι να πουληθεί ας πουληθεί. ό,τι μπορεί να αντέξει στην αγορά μας πρέπει να δουλέψει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και να απελευθερωθεί από τη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία». Επισημαίνει, τέλος, ως πιθανή αρνητική συνέπεια από την έλευση και λειτουργία πολλών ξένων εταιριών στην αγορά μας, ότι ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους θα μεταφέρεται-επενδύεται στο εξωτερικό.
Τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν γνωρίζουμε φυσικά ποια θα είναι η κατάληξη της …αναζήτησης της ΕΤΕ, αναφορικά με την εξεύρεση διεθνούς ασφαλιστικού οίκου-στρατηγικού εταίρου για την Εθνική Ασφαλιστική. Δεν ξέρουμε επίσης ποιες θα είναι, άμεσα και μακροπρόθεσμα, οι συνέπειες της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης για την ελληνική οικονομία γενικότερα, αλλά και για την ελληνική ασφαλιστική αγορά ειδικότερα.
Οι καιροί είναι χαλεποί, οικονομικά και όχι μόνο, και η οποιαδήποτε πρόβλεψη για …την επόμενη μέρα, μέσα σ’ αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, είναι άκρως παρακινδυνευμένη. έπ’ αυτές τις συνθήκες, δεν μπορούμε παρά να ευχηθούμε.
Να ευχηθούμε, πρώτον, να μας χτυπήσει όσο πιο “ξώφαλτσα” γίνεται το “χρηματοπιστωτικό τσουνάμι” –πολύ εύστοχος ο χαρακτηρισμός!
Να ευχηθούμε, δεύτερον, η απόφαση για το μέλλον της Εθνικής Ασφαλιστικής να είναι η καλύτερη δυνατή, όχι μόνο για την ίδια την εταιρία, αλλά και για την ασφαλιστική μας αγορά, γενικότερα.
