Στην Αθήνα το 3ο Διεθνές Συνέδριο της CEA: Οι ρυθμιστικές αλλαγές απαιτούν παιδεία και εξειδίκευση

της Αμαλίας Ρουχωτά

Στις 16 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε το 3ο Διεθνές Συνέδριο της Committee European des Assurances (CEA), υπό τον τίτλο «Insurance Reform: opportunity or threat?» στο Divani Apollon Palace Hotel. 
H Γενική Γραμματέας της CEA κα Michaela Koller, μας μίλησε με θερμά λόγια αναγνώρισης γι’ αυτή την πολύ καλή συνεργασία μεταξύ της ΕΑΕΕ και των οργάνων της CEA, για τη διοργάνωση του συνεδρίου στην Αθήνα.

Παγκόσμια η εκπροσώπηση
Δυστυχώς, η πολιτεία δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, απογοητεύοντας για μια ακόμα φορά με την απουσία εκπροσώπων της από τη σημαντική αυτή εκδήλωση για την αγορά. Ο γ.γ. του Υπουργείου Οικονομικών, κ. Η. Πλασκοβίτης, που είχε αποδεχθεί την πρόσκληση της ΕΑΕΕ, εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών, δεν κατάφερε να παραστεί και έστειλε ως εκπρόσωπό του τον κ. Κων/νο Μασούρα, Γεν. Δ/ντή του Υπουργείου, του οποίου όμως η τοποθέτηση, στην έναρξη της εκδήλωσης, δεν εντυπωσίασε το κοινό, παρά τη δεδηλωμένη εκτίμηση πολλών παρισταμένων στο πρόσωπό του.
Η προσέλευση ανώτερων στελεχών ασφαλιστικών εταιρειών από όλο τον κόσμο ήταν μεγάλη, αλλά και οι Έλληνες ασφαλιστές έδωσαν το «παρών» σε μια σειρά συζητήσεων για θέματα που αφορούν την ευρύτερη ασφαλιστική κοινότητα και τις ρυθμιστικές εξελίξεις, όπως αυτές διαμορφώνονται σήμερα. 
Οι προσκεκλημένοι ομιλητές ήταν εξέχοντα στελέχη της αγοράς, όπως οι κ.κ. Sergio Balbinot, Πρόεδρος της CEA και Δ/νων Σύμβουλος του ομίλου Generali,  C. Robert Henrikson, Πρόεδρος της Metlife, USA, Konstantin Klien, Πρόεδρος και CEO της  Uniqa, Austria, Gonzalo Lauria, Πρόεδρος της Inter-American Federation of Insurance Companies και CEO της La Oriental de Seguros, Venezuela, Xavier Larnaudie-Eiffel, Γεν. Δ/ντής της CNP Assurances, France, και Nikolaus von Bomhard, Πρόεδρος της Munich Re, Germany. 
Στο πάνελ των ομιλητών που συζήτησαν την οπτική των CEO στις τρέχουσες εξελίξεις, την ελληνική αγορά εκπροσώπησε ο κ. Γ. Κώτσαλος, Δ/νων Σύμβουλος της Interamerican και Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ο οποίος στις τοποθετήσεις του έθιξε αρκετές από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα, όπως τα ελλείμματα που υπάρχουν στο Επικουρικό Κεφάλαιο αλλά και τη δημιουργία του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής, που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στην αγορά.

Αισθητή και αδικαιολόγητη η απουσία της ΔΕΙΑ
Πολυπρόσωπη ήταν η εκπροσώπηση ρυθμιστικών φορέων, οργανισμών εποπτείας και αρμόδιων εκπροσώπων από την Ε.Ε. για ασφαλιστικά θέματα. 
Με τη συμμετοχή τους τίμησαν τη διοργάνωση οι κ.κ. Karel van Hulle, Επικεφαλής της μονάδας Ασφαλίσεων και Συντάξεων της Ε.Ε. και Γεν. Δ/ντής για τις εσωτερικές αγορές και υπηρεσίες, Peter Braumuller, Πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής της IAIS (International Association of Insurance Supervisors), Steven Weisbart, Αντιπρόεδρος του Insurance Information Institute στις ΗΠΑ, Peter Skinner, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Gabriel Bernardino, Πρόεδρος της EIOPA (European Insurance & Occupational Pensions Authority), Tien Mu Huang, Γενικός Δ/ντής του Γραφείου Ασφάλισης στην Εποπτική Αρχή οικονομικών υπηρεσιών της Taiwan, Christina Arias, Διευθύντρια του Arizona department of Insurance στις ΗΠΑ, Mark White, Βοηθός Επόπτη Ρυθμιστικού τομέα του Γραφείου Εποπτείας χρηματοοικονομικών οργανισμών Καναδά, Wolf Klinz, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Πρόεδρος της Επιτροπής Χρηματοπιστωτικών και Οικονομικών Θεμάτων, και Michael Moore, Αναπληρωτής Επικεφαλής τμήματος επίβλεψης του Χρηματοοικονομικού Τομέα του Δ.Ν.Τ.
Από την ελληνική εποπτική αρχή των ασφαλιστικών εταιρειών, τη Δ/νση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης, μόνος εκπρόσωπος ήταν ο κ. Παυλόπουλος, καθώς, όπως ενημερωθήκαμε, οι κ.κ. Παπαδάκης, Γούσιος και Βογιατζής «ήταν πολύ απασχολημένοι με άλλα θέματα αρμοδιότητάς τους και δεν προλάβαιναν». 
Είναι κρίμα και βεβαίως σχολιάστηκε αρνητικά το ότι, ενώ την εκδήλωση τίμησαν εξέχοντα και ανώτερα στελέχη από όλη την Ευρώπη και τις Ρυθμιστικές Αρχές παγκοσμίως, οι  Έλληνες ομόλογοί τους έχασαν και αυτή την ευκαιρία να τους συναναστραφούν και να εκδηλώσουν το όποιο ενδιαφέρον τους για ενημέρωση και συμμετοχή.

Σύγκλιση τοπικών αγορών: ευκαιρίες αλλά και απειλές
Και είχαν πράγματι μεγάλο ενδιαφέρον οι τοποθετήσεις και τα σχόλια όλων σχεδόν των ομιλητών, καθώς σήμερα είναι περισσότερο εμφανές από ποτέ ότι οι τοπικές αγορές συγκλίνουν, αλληλοεπηρεάζονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, δημιουργώντας έτσι περισσότερες ευκαιρίες και προσφέροντας πλήθος επιλογών. Παράλληλα, όμως, αυξάνεται έτσι το εύρος των κινδύνων που τις απειλούν, εκτίθενται σε πολλαπλούς παράγοντες που μπορούν να τις επηρεάσουν και υπάρχει και ο κίνδυνος το πρόβλημα μιας αγοράς εύκολα και γρήγορα να εξαπλωθεί και στις υπόλοιπες. Χρειάζεται, επομένως, προσεκτική μελέτη τους και αυστηρό, πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο ρυθμίσεων, το οποίο είναι λογικό να προκαλεί αντιδράσεις και συζητήσεις μεταξύ των πολλών ενδιαφερόμενων μερών. 
Αλλά και σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα την ασφαλιστική δραστηριότητα και τους ασφαλιστικούς ομίλους, όπως ειπώθηκε, στην επόμενη, μετά κρίσης εποχή, οποιαδήποτε δραστηριότητα ξεφεύγει από την αμιγώς ασφαλιστική, θα πρέπει να παρακολουθείται στενά και σε κάθε της στάδιο, προκειμένου να μην επηρεάσει αρνητικά τη συνολική πορεία του ασφαλιστικού οργανισμού που την ασκεί. Το παράδειγμα της AIG είναι πάντα παρόν στην επιχειρηματολογία υπέρ των ρυθμίσεων. 
Η μεταρρύθμιση, λοιπόν, που είναι σήμερα προ των πυλών, για την παγκόσμια ασφαλιστική αγορά, ανάλογα με τους λεπτούς χειρισμούς που θα γίνουν από τους φορείς που τη διαχειρίζονται, θα μπορούσε είτε να δώσει προοπτικές υγιούς ανάπτυξης είτε να εγκλωβίσει την αγορά σε μια αέναη προσπάθεια προσαρμογής σε περιοριστικούς κανονισμούς, οι οποίοι θα την οδηγήσουν σε ασφυξία. 
Ο μεγαλύτερος φόβος των παριστάμενων στο Συνέδριο της CEA, όπως προέκυψε από τη μεταξύ τους ψηφοφορία, είναι αυτός της υπερβολικής ρύθμισης. Στην ερώτηση ποια εκλαμβάνουν ως μεγαλύτερη επιβάρυνση που θα προκύψει από τις νέες κανονιστικές απαιτήσεις, η απάντηση είναι η πλέον προφανής: υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις! 
Ενδιαφέρον όμως έχει και η άποψη των στελεχών της ασφαλιστικής βιομηχανίας για το ποιοι είναι, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Forum, οι δύο ισχυρότεροι και πιθανότεροι κίνδυνοι παγκοσμίως. Η πλειοψηφία εκφράζει την ανησυχία της για ενδεχόμενη δημοσιονομική κρίση και για τις κλιματικές αλλαγές.

Solvency II: ολοταχώς για εφαρμογή
Στο μέτωπο του Solvency II τα μηνύματα ήταν ξεκάθαρα και προέρχονταν από τους πλέον αρμόδιους και εξουσιοδοτημένους οργανισμούς. Όπως μας είπε ο κ. Bernardino, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής για τις Ασφαλίσεις και τις Επαγγελματικές Συντάξεις, η άποψή του είναι ταυτόσημη με εκείνη του Ευρωπαϊκού Επιτρόπου Michel Barnier (βλ. σε επόμενη σελίδα σχετικό θέμα). «Το Solvency II θα εφαρμοστεί χωρίς καμία περαιτέρω καθυστέρηση, όπως προβλέπει το ισχύον χρονοδιάγραμμα», σημείωσε και πρόσθεσε: «Είμαι απολύτως αισιόδοξος ότι η αγορά θα τα καταφέρει». Για όποιους εκφράζουν παρόλα αυτά ανησυχίες, μας επεσήμανε ότι «δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ταυτόχρονα θα υπάρξει και περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία ίσως γίνουν και κάποιες επιπλέον διορθωτικές κινήσεις, αν και πολλές από τις συστάσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με εκπροσώπους της αγοράς έχουν ήδη ληφθεί υπόψη». Σε επόμενη ερώτησή μας για το ότι κάποιοι ισχυρίζονται πως το νέο πλαίσιο φερεγγυότητας ευνοεί τους μεγάλους διεθνείς ομίλους, ενώ παράλληλα “τιμωρεί” τις μικρές ασφαλιστικές εταιρείες που εστιάζουν σε λίγους κλάδους ασφάλισης, η απάντησή του ήταν η εξής: «Η ασφαλιστική δραστηριότητα βασίζεται εξ ορισμού στη διαφοροποίηση. Προκύπτει σαφώς ότι όσο μεγαλύτερη είναι η διαφοροποίηση σε κλάδους που ασκεί και κινδύνους που αναλαμβάνει η ασφαλιστική εταιρεία, τόσο περιορίζεται και το ρίσκο που ενέχει η δραστηριότητά της και ενισχύεται η σταθερότητά της. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι και για τους μεγάλους ασφαλιστικούς ομίλους τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Όσο μεγαλύτεροι είναι και όσο πιο διευρυμένες οι δραστηριότητές τους, τόσο πιο ενισχυμένα συστήματα ελέγχου θα πρέπει να δημιουργήσουν και να λειτουργούν. Το κόστος είναι σαφώς μεγαλύτερο».
Οι συνομιλητές του κ. Bernardino στο πάνελ, μιλώντας πάντα για τις προκλήσεις του Solvency II, εστίασαν στην ανάγκη περισσότερης εκπαίδευσης. Ειδικά επειδή οι αλλαγές που φέρνει το νέο πλαίσιο είναι σημαντικές σε σχέση με ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα, το ζήτημα της εκπαίδευσης αναδεικνύεται σε προτεραιότητα και αυτό, βεβαίως, δεν αφορά μόνο τα στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς. Το ίδιο αφορά και τους ανθρώπους που στελεχώνουν τις εποπτικές αρχές διεθνώς. Ειπωμένο από τα χείλη των ίδιων των εποπτών αυτό το τελευταίο αποκτά μεγάλη σημασία.
Η σύγκλιση ήταν μια ακόμα λέξη-κλειδί για τους εκπροσώπους ρυθμιστικών φορέων και εποπτικών οργανισμών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, η υιοθέτηση του Solvency II θα πρέπει να είναι σε κοινή για όλους βάση, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη και την εθνική πραγματικότητα κάθε χώρας. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να γίνουν οι απαιτούμενες προσαρμογές στα τοπικά χαρακτηριστικά των αγορών, προκειμένου να υπάρξει πραγματική σύγκλιση, που είναι και το ζητούμενο. 
Το ακροατήριο του συνεδρίου, τα άμεσα ενδιαφερόμενα στελέχη της παγκόσμιας ασφαλιστικής βιομηχανίας, στην πλειοψηφία τους δήλωσαν, σε σχετική ψηφοφορία, ότι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί διεθνής σύγκλιση των κανονιστικών ρυθμίσεων, είναι να θεσμοθετηθούν δεσμευτικά ελάχιστα πρότυπα για όλες τις αγορές.

Δεν συμβαίνει συχνά στη χώρα μας να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις που αφορούν τον ασφαλιστικό κλάδο, τόσο υψηλού επιπέδου, από πλευράς ομιλητών αλλά και από πλευράς απόψεων και τοποθετήσεων που διατυπώθηκαν. Η ελληνική αγορά δεν εκπροσωπήθηκε επαρκώς ούτε αριθμητικά, αλλά, κυρίως, ούτε σε επίπεδο ιδιοτήτων αυτών που επέλεξαν να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου. Οι απουσίες ήταν πολλές. Μεταξύ των πολλών και ενδιαφερόντων θεμάτων που συζητήθηκαν ξεχωρίζουμε ιδιαίτερα την επισήμανση από τους πλέον αρμόδιους ομιλητές, τους ίδιους τους επόπτες δηλαδή, για την ανάγκη εκπαίδευσης των εποπτικών αρχών, προκειμένου να ασκήσουν αποτελεσματικά και δίκαια το ρόλο τους. Δεν μπορεί παρά να μας προκαλεί ανησυχία η εύγλωττη απουσία της ελληνικής εποπτικής αρχής από μια τέτοια διοργάνωση.