Τη ζοφερή πραγματικότητα που αντιμετωπίζει ο εμπορικός κόσμος της χώρας μας αποτυπώνει η ετήσια έκθεση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) που δημοσιοποιήθηκε στις 19 Νοεμβρίου. Η βαθιά οικονομική ύφεση έπληξε την εμπορική δραστηριότητα σε όλη της την έκταση, αφού καταγράφεται πτώση του κύκλου εργασιών, επιδείνωση της κερδοφορίας και συρρίκνωση της κεφαλαιουχικής βάσης του εμπορίου. Παράλληλα, καταγράφεται σημαντική απώλεια θέσεων εργασίας, με αποτέλεσμα, για πρώτη φορά από το 1999, η απασχόληση στο εμπόριο να διαμορφώνεται σε λιγότερες από 700.000 θέσεις εργασίας.
Την ίδια στιγμή, η σύγκριση των επίσημων στοιχείων των ετών 2010, 2011 και 2012 (α’ 9μηνο) από το Μητρώο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, σε σχέση με τα ταμειακώς ενήμερα μέλη, αποκαλύπτει το ολοένα και μεγαλύτερο οικονομικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν όσοι ασκούν επαγγελματική και εμπορική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής και ειδικότερα στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους της Αθήνας.
Από την έκθεση της ΕΣΕΕ…
Από την πολυσέλιδη έκθεση της ΕΣΕΕ αντλήσαμε και παραθέτουμε, εντελώς ενδεικτικά, τα ακόλουθα στοιχεία:
Τον τελευταίο χρόνο, το εμπόριο απώλεσε 93.500 θέσεις εργασίας. Η απασχόληση στο εμπόριο διαμορφώθηκε κάτω από τις 700.000 θέσεις για πρώτη φορά από το 1999. Ωστόσο, το εμπόριο παραμένει ένας από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της απασχόλησης στην Ελλάδα, καθώς κατά τη διάρκεια της κρίσης διατήρησε πάνω από το 1/3 των θέσεων εργασίας που είχε δημιουργήσει από το 1993 έως το 2008, ενώ συμμετέχει με μόλις 1 θέση μισθωτής εργασίας σε κάθε 10 αντίστοιχες θέσεις που χάθηκαν από την ελληνική οικονομία.
Κατά το 2012 το εμπόριο παρείχε απασχόληση σε 679.350 άνδρες και γυναίκες, αριθμός που αντιστοιχεί στο 17,9% της συνολικής απασχόλησης στην ελληνική οικονομία και στο 1/4 περίπου (23,0%) των απασχολουμένων στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.
Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο η μείωση στην απασχόληση του εμπορίου ήταν η μεγαλύτερη, αριθμητικά, σε σχέση με τους υπόλοιπους 16 κλάδους της ελληνικής οικονομίας, όπου επίσης μειώθηκε η απασχόλησή τους.
Ο απολογισμός για το 2011
Σύμφωνα πάντα με όσα επισημαίνονται στην Έκθεση της ΕΣΕΕ, στις ΑΕ και ΕΠΕ οι πωλήσεις και τα μεικτά κέρδη σημείωσαν για τρίτο συνεχές έτος πτώση κατά 7,3% και 12,2%, αντίστοιχα. Η κερδοφορία υπέστη νέο βαρύ πλήγμα. Η λειτουργική κερδοφορία ανατράπηκε, ενώ οι ζημίες των εμπορικών εταιρειών πενταπλασιάστηκαν σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Σημαντική μείωση τόσο των πωλήσεων όσο και των κερδών τους δήλωσαν σχεδόν οι 8 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου των ΑΕ και ΕΠΕ σημείωσαν πτώση για πρώτη φορά, με την αποεπένδυση να αφορά και τους τρεις τομείς. Περίπου οι 9 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ δήλωσαν ότι δεν πραγματοποίησαν επενδύσεις παγίου κεφαλαίου τη διετία 2010-2011. Τα συνολικά κεφάλαια των ΑΕ και ΕΠΕ σημείωσαν πτώση για τρίτο συνεχές έτος, η δε συρρίκνωση αφορά όλα τα συστατικά τους στοιχεία.
Το συνολικό χρέος και τα ίδια κεφάλαια των ΑΕ και ΕΠΕ κατέγραψαν πτώση κατά 16,3% και 14%, αντίστοιχα. Η συμμετοχή του τραπεζικού δανεισμού στο συνολικό χρέος μειώθηκε σε 44,6% (από 45,9% το 2010). Το ποσοστό των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ που δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό αυξήθηκε σε σχέση με πέρυσι.
Περαιτέρω επιδείνωση σημείωσαν τόσο η γενική όσο και η άμεση ρευστότητα των ΑΕ και ΕΠΕ. Περίπου οι 8 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ θεωρούν ότι περιορίστηκε σημαντικά η γενική τους ρευστότητα. Οι 5 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ δήλωσαν μείωση της απασχόλησης, ενώ οι 8 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ δήλωσαν στασιμότητα.
Οι εκτιμήσεις για το 2012
Περισσότερες από 8 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και 6 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ εκτιμούν ότι οι πωλήσεις και τα κέρδη τους το 2012 είναι μειωμένα. Η επενδυτική άπνοια συνεχίζεται. Οι 6 στις 10 επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από νομική μορφή, δήλωσαν στασιμότητα στις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. Η απόλυτη πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από νομική μορφή, δήλωσε στασιμότητα απασχόλησης το 2012. Οι ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ επιδεικνύουν μεγαλύτερες αντιστάσεις σε σχέση με τις ΑΕ και ΕΠΕ, σε θέματα μείωσης του προσωπικού τους. Σχεδόν οι 9 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και 6 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ εκτιμούν ότι επιδεινώθηκε η ρευστότητά τους το 2012.
Οι προβλέψεις για το 2013
Η απαισιοδοξία εντείνεται στο ελληνικό εμπόριο. Οι 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και 4 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ προβλέπουν ότι οι πωλήσεις και τα κέρδη τους θα είναι μειωμένα. Προβλέπεται νέα εξασθένιση της επενδυτικής ροπής, ιδιαίτερα από τις ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ, καθώς περισσότερες από 4 στις 10 δήλωσαν πρόθεση μείωσης των επενδύσεών τους. Η απόλυτη πλειονότητα (60%) των ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ προβλέπει στασιμότητα της απασχόλησης, παράλληλα, όμως, διευρύνθηκε δραστικά το μερίδιο όσων προβλέπουν μείωση της απασχόλησης.
Οι 5 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ θεωρούν ότι η απασχόληση θα παραμείνει περίπου στάσιμη το 2013, ενώ περίπου 1 στις 3 προβλέπει μείωση. Η απαισιοδοξία για τη ρευστότητα είναι έντονη, με 7 στις 10 ΟΕ, ΕΕ και ΑτΕ και 4 στις 10 ΑΕ και ΕΠΕ να προβλέπουν επιδείνωση της ρευστότητάς τους το 2013.
Από τα συγκριτικά στοιχεία του ΕΕΑ…
Την επικίνδυνη συρρίκνωση της επιχειρηματικής δράσης στην πρωτεύουσα καταδεικνύει, μεταξύ άλλων, η σύγκριση των επίσημων στοιχείων των ετών 2010, 2011 και 2012 (α΄ 9μηνο) από το Μητρώο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Καταγράφεται κατακόρυφη μείωση στις νέες εγγραφές μελών στο μητρώο του Ε.Ε.Α, ενώ οι διαγραφές βαίνουν αυξανόμενες. Ωστόσο, το ΕΕΑ κάνει την εξής εύγλωττη παρατήρηση: για την έναρξη μιας επιχείρησης είναι απαραίτητη η αναγγελία και εγγραφή στο Επιμελητήριο. δεν ισχύει το ίδιο για τη διαγραφή, γεγονός που παραπέμπει σε ακόμη περισσότερες διαγραφές επιχειρήσεων, που δεν έχουν δηλωθεί για διάφορους λόγους.
Τα συμπεράσματα της σύγκρισης
l Μέσα σε 3 χρόνια η ταμειακή ενημερότητα των μελών στο Ε.Ε.Α μειώθηκε κατά 25,35%.
l Οι διαγραφές το 2010 είναι μεγαλύτερες των εγγραφών κατά 3,86%, το 2011 κατά 19,14% και στο 9μηνο του 2012 κατά 36,04%! Από τις εγγραφές παρατηρείται μείωση μεταξύ 2010-2011 σε όλους τους μεγάλους δήμους πλην του Αιγάλεω, που ο αριθμός παρέμεινε ίδιος. Μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρήθηκαν στο δήμο Κηφισιάς (-23,21%) και Περιστερίου (-16,32%).
l Τα έτη 2011-2012 (με αναγωγή στο 9μηνο), με εξαίρεση το δήμο Κηφισιάς που παρουσίασε αύξηση κατά 5,46%, στους υπόλοιπους μεγάλους δήμους υπήρξαν μειώσεις εγγραφών έως και 30,53%.
l Η κρίση διεμβόλισε κάθε γραμμή “άμυνας” που προσπάθησαν να υψώσουν οι μεγάλοι κλάδοι επαγγελματιών, με αποτέλεσμα οι διαγραφές να υπερισχύουν των εγγραφών κατά 24,08% το 2010 και κατά 22,63% το 2011. Στο 9μηνο του 2012, παρουσιάζεται η ίδια εικόνα κατάρρευσης, αφού υπερίσχυσαν και πάλι οι διαγραφές κατά 22,62%.
l Σε κλαδικό επίπεδο, ισχυρότατο πλήγμα δέχθηκαν οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι, πράκτορες και μεσίτες ασφαλίσεων, οι μεσίτες ακινήτων, οι επιχειρήσεις ενδυμάτων και επίπλων.
l Στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους καταγράφηκαν πολύ περισσότερα “λουκέτα” από ενάρξεις επιχειρήσεων. Το 2011, οι διαγραφές ξεπέρασαν τις εγγραφές κατά 33,33% και στο 9μηνο του 2012 οι διαγραφές ξεπέρασαν τις εγγραφές κατά 44,23%.
