Οι προβληματισμοί είναι πλέον κοινοί, για όλες τις αγορές παγκοσμίως. Τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών θα οδηγούσαν τον οποιονδήποτε αναγνώστη
τους στα ίδια συμπεράσματα και η συνολική εικόνα σαφώς αφορά και την ελληνική αγορά, καθώς μιλάμε για διεθνείς ομίλους, οι οποίοι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, δραστηριοποιούνται και στην ελληνική ασφαλιστική βιομηχανία.
Στα τέλη Αυγούστου, οι περισσότερες εισηγμένες ασφαλιστικές εταιρείες δημοσίευσαν τα αποτελέσματα εξαμήνου και η εικόνα που εμφανίζουν, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2007, είναι κατά πολύ χειρότερη. Αυτό είναι ένας προάγγελος πολύ χαμηλότερων ετήσιων αποτελεσμάτων για όλες τις ασφαλιστικές.
Σύμφωνα με τους εγκυρότερους οικονομικούς παρατηρητές, η κρίση που από το καλοκαίρι του 2007 πλήττει τον οικονομικό και χρηματιστηριακό κλάδο αλλά και τον κλάδο των ακινήτων, θα ταλαιπωρήσει τις αγορές για αρκετό ακόμα καιρό.
Ασφαλιστές, τραπεζασφαλιστές και αντασφαλιστές έχουν όλοι εμπλακεί στην κατάσταση αυτή, αλλά ο καθένας σε διαφορετικό βαθμό, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος των επενδύσεών του.
Στον τραπεζοασφαλιστικό κλάδο, εμφανίζονται τα πρώτα αποτελέσματα της κρίσης. Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που οι εταιρίες του κλάδου δημοσιοποίησαν, οι επιδόσεις τόσο του τραπεζικού όσο και του ασφαλιστικού κλάδου εμφανίζονται σημαντικά μειωμένες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες του πρώτου 6μήνου του 2007. Από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία προκύπτει ότι το τραπεζικό σκέλος είναι αυτό που επιβαρύνει την κατάσταση, ενώ η ασφάλιση προσπαθεί να διατηρηθεί στην επιφάνεια, με κάθε κόστος.
«Όλοι θα υποφέρουν!»
Ο κ. Δημήτρης Ψαλίδας, εκδότης του Risk Magazine, επικαλείται αποκλειστική δήλωση Διευθυντή μεγάλης ασφαλιστικής εταιρίας που δραστηριοποιείται στη βελγική αγορά, σύμφωνα με την οποία «όλοι οι ασφαλιστές θα επηρεαστούν και η οικονομική κρίση δεν θα σταματήσει στην πόρτα των τραπεζασφαλιστών». Ουσιαστικά, μια ασφαλιστική εταιρεία σχηματίζει αποθεματικά τα οποία επενδύει σε χρηματοοικονομικά προϊόντα. «Έτσι», όπως υπογραμμίζει στον κ. Ψαλίδα ο εν λόγω Διευθυντής, «όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους Fortis, Dexia, KBC». Συμπέρασμα: θα υποστούν μείωση αξίας μεγαλύτερη από 40%.
«Θα ήμουν περίεργος να μάθω πόσοι νέοι χρηματιστές, που διαχειρίζονται τις τοποθετήσεις των ασφαλιστικών εταιρειών, δεν έχουν επενδύσει σε δραστηριότητες του τύπου “subprime” και άλλα εξεζητημένα χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως τα δομημένα προϊόντα που προσφέρονται στις διεθνείς αγορές», επισήμανε χαρακτηριστικά ο συγκεκριμένος Δ/ντής στον κ. Ψαλίδα.
Εν ολίγοις, σύμφωνα με αυτόν, στα τέλη του 2008, ο κλάδος θα παρουσιάσει αποτελέσματα ελάχιστα ευχάριστα, για να μην τα χαρακτηρίσουμε χειρότερα. Και περισσότερες από οκτώ ασφαλιστικές εταιρείες θα ανακοινώσουν αρνητικά αποτελέσματα…
Αυτή την πρώτη «απαισιόδοξη» ανάλυση δεν τη συμμερίζονται όλοι οι εμπειρογνώμονες. Έτσι, για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρεί ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν θα αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα με τις τράπεζες. Θα υπάρξουν ωστόσο «δυσκολίες».
Η γενικότερα προωθούμενη άποψη, ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν πρέπει να εμφανίσουν τις ζημίες στα αποτελέσματα αλλά στους ισολογισμούς τους, δεν αλλάζει τίποτα στη λογιστική πραγματικότητα.
Ένα στοιχείο συγκεκριμένο, που απαιτεί σύνεση, είναι η κάλυψη του περιθωρίου φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιρειών. Ενώ στο παρελθόν είχαν διπλάσιο περιθώριο από το νομικά απαιτούμενο, σήμερα, το περιθώριο φερεγγυότητας δεν ξεπερνάει το +10%-+15%.
Δεν υπάρχουν μόνο τα “subprime”
Τα αίτια της διαρθρωτικής πτώσης στα αποτελέσματα των ασφαλιστικών εταιρειών δεν εντοπίζονται μόνο σε εξωγενείς παράγοντες. Πέρα από την ίδια την οικονομική κρίση, η κατάρρευση του οικονομικού ιστού διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο. Η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας έχει άμεσο αντίκτυπο στον ασφαλιστέο όγκο, ο οποίος συρρικνώνεται. Για να εξασφαλίσουν μερίδιο της μειωμένης αγοράς, ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες προβαίνουν σε τιμολογιακό ανταγωνισμό, που δεν βασίζεται καθόλου σε τεχνικές αναλύσεις. Και για να κατακτήσουν αυτές τις αγορές, εκτός από τις χαμηλότερες τιμές, πρέπει να βασιστούν και σε υψηλότερες προμήθειες προς τους διαμεσολαβούντες. Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, όπου τα προβλήματα εμφανίζονται σε ισχυρούς πολυεθνικούς ομίλους, το μέλλον διαγράφεται ακόμα πιο αβέβαιο για τις μικρές και μεσαίες ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Όπως και να έχει, η κακή κατάσταση ασφαλιστών, τραπεζασφαλιστών και αντασφαλιστών αντικατοπτρίζεται στο χρηματιστήριο, με μείωση των τιμών των μετοχών τους.
Οι αντασφαλιστές και οι άλλοι μεγάλοι
Οι δύο πρωταγωνιστές στην παγκόσμια αγορά αντασφάλισης, η ελβετική Swiss Re και η γερμανική Munchener Re, παρουσίασαν αποτελέσματα χαμηλότερα των προσδοκιών της αγοράς, των εκτιμήσεων των αναλυτών και των υποσχέσεων των διοικήσεων.
Για το πρώτο τρίμηνο του 2008, η Swiss Re ανακοίνωσε τον Αύγουστο κέρδη ύψους 564 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων, έναντι 1,194 δις, δώδεκα μήνες νωρίτερα. Η παραγωγή ανήλθε σε 7,752 δις ελβετικών φράγκων, από 6,189 δις. Παράλληλα, η εταιρεία εξαγόρασε τις εργασίες ζωής του βρετανικού ασφαλιστή Barclays Life.
Από την άλλη, η αντασφαλίστρια εταιρεία του Μονάχου ανακοίνωσε για το πρώτο εξάμηνο καθαρό αποτέλεσμα 1,4 δις, έναντι 2,1 δις ευρώ, δώδεκα μήνες νωρίτερα.
Η κρίση επηρέασε επίσης και τον ιταλικό όμιλο Generali, τα κέρδη του οποίου μειώθηκαν κατά 18%, στο 1,46 δις ευρώ. Στον κλάδο ζωής, η Generali έκανε ένα άλμα εμπρός στην παραγωγή της, της τάξης του 6,8%, στα 36,8 δις ευρώ.
Η ολλανδική ασφαλιστική Aegon είδε το καθαρό της κέρδος να πέφτει κατά 57%, στα 429 εκατομμύρια ευρώ (1.380 εκατομμύρια το 2007). Με ιδιαίτερη εμπλοκή στην αμερικανική αγορά, η ολλανδική ασφαλιστική υπέστη ταυτόχρονα τον αντίκτυπο της πτώσης της αξίας του δολαρίου αλλά και της κρίσης στον κλάδο των ακινήτων. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, ο κίνδυνος των subprime είναι διαρκώς επίκαιρος.
Η Allianz, η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της Ευρώπης, σήμανε συναγερμό για τα αποτελέσματά της μετά την πτώση, κατά 28%, των κερδών της κατά το δεύτερο τρίμηνο. Πτώση σημείωσαν και τα λειτουργικά κέρδη κατά 36%. Τα κέρδη εξαμήνου ανήλθαν σε 2,7 δις ευρώ, έναντι 5,38 δις την προηγούμενη χρονιά.
Η δραστηριότητα αυτού του ασφαλιστή, ωστόσο, επηρεάστηκε αρνητικά από τα αποτελέσματα της τραπεζικής θυγατρικής Dresdner Bank, που εξαγοράστηκε από την Commerzbank έναντι 9,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ούτε ο γαλλικός όμιλος ΑΧΑ κατάφερε να ξεφύγει από το γενικότερο αρνητικό κλίμα. Η μείωση αξίας του ενεργητικού επέφερε πτώση των κερδών της τάξης του 29%, στα 2,16 δις, έναντι 3,18 δις το 2007.
Η AIG, ο μεγαλύτερος ασφαλιστής στον κόσμο, παρουσιάζει τη χειρότερη εικόνα σε ολόκληρο τον κλάδο. Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους είχε απώλειες ύψους 13,160 δις δολαρίων, ενώ το 2007 είχε θετικό αποτέλεσμα ύψους 8,4 δις δολαρίων.
Η αρνητική απόδοση των διεθνών ομίλων αντανακλάται επίσης και στην πορεία των χρηματιστηρίων. Ορισμένες μετοχές έχουν χάσει πάνω από το μισό της αξίας τους μέσα σ’ ένα χρόνο. Τους επόμενους μήνες λήγουν πολλές υποχρεώσεις μεταβλητού επιτοκίου, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων, κάτι το οποίο θα προκαλέσει αναπόφευκτα νέες εντάσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές. Συνεπώς, δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι αισιοδοξίας για τους επόμενους μήνες.
Συμπέρασμα: οι ετήσιοι ισολογισμοί για το 2008 θα περιέχουν σημαντικά μειωμένες αξίες, σε σχέση με αυτές στα τέλη του 2007.
Ό,τι ισχύει για τις μεγάλες εταιρείες της αγοράς, ισχύει και για τις μικρές και μικρομεσαίες εταιρείες. Για το λόγο αυτό, όλα μπορούν να συμβούν αύριο.
· Το παραπάνω άρθρο είναι βασισμένο σε στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο «Risk Magazine», που εκδίδει στο Βέλγιο ο κ. Δημήτρης Ψαλίδας.
